ΙΣΤΟΡΙΑ Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ              Γ’              ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ      1

                             Το κίνημα του διαφωτισμού ( παραλείπονται οι εξελίξεις κατά τον 17^ο και 18^ο αι.)

Ορισμός: Διαφωτισμός είναι το κίνημα που πρωτοεμφανίστηκε στην Αγγλία στο τέλος του 17^ου αιώνα, μετά εμφανίστηκε στην Γαλλία τον 18^ο αιώνα και αργότερα σε όλη την Ευρώπη. Πίστευε ότι πρέπει να απορρίπτουμε κάθε αυθεντία και να κρίνουμε κάθε γνώση που μάθαμε μέχρι τώρα . Διδάσκει ότι μόνο με τη λογική μπορούμε να ερμηνεύσουμε τον κόσμο και ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει διαρκώς. Οι κυριότεροι διαφωτιστές ήταν ο Ρουσό, ο Βολταίρος, ο Μοντεσκιέ κλπ.

Διαφωτισμός και πολιτική: Ο Διαφωτισμός  ήταν και πολιτικό κίνημα εκτός από πνευματικό. Στις θεωρίες του η αστική τάξη βρήκε τα επιχειρήματα που θα την βοηθούσαν να συμμετέχει στην πολιτική ζωή. H βασική πολιτική έννοια του Διαφωτισμού ήταν τα φυσικά δικαιώματα την οποία υποστήριζε και η αστική τάξη. Φυσικά δικαιώματα σημαίνει: όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα να ζουν, να έχουν ιδιοκτησία, να είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, να σκέφτονται και να εκφράζονται ελεύθερα. Καμμία εξουσία  δεν μπορεί να καταργήσει αυτά τα δικαιώματα. Συγκεκριμένα το δικαίωμα για ιδιοκτησία, ενδιέφερε κυρίως την αστική τάξη και τους σκοπούς της.

Τζον Λοκ, Θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου: Οι άνθρωποι δέχτηκαν να περιορίσουν κάποιες ελευθερίες τους, για να καταφέρουν να ζουν όλοι μαζί αρμονικά και το κράτος να κανονίζει τον τρόπο που θα γίνεται αυτό. Αυτή η συμφωνία ανάμεσα στο κράτος και τους ανθρώπους ονομάζεται κοινωνικό συμβόλαιο. Αν το κράτος δεν τηρήσει αυτή την συμφωνία και γίνει τυρρανικό, τότε ο λαός μπορεί να αντισταθεί.

Ο Ρουσό υποστήριξε ότι ο λαός πρέπει να έχει την εξουσία. Μίλησε για την γενική βούληση που είναι το σύνολο των βουλήσεων όλων των ανθρώπων. Αυτή εκφράζει το δημόσιο συμφέρον δηλαδή το κοινό καλό. Για να εκφραστεί η γενική βούληση, πρέπει ο λαός να συμμετέχει στην εξουσία και στις αποφάσεις.

Μοντεσκιέ - Η διάκριση των εξουσιών: 1) Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση που εφαρμόζει στην πράξη τους νόμους. 2) Η νομοθετική εξουσία, από τη βουλή η οποία θεσπίζει τους νόμους. 3) Η δικαστική, από τους δικαστές που φρόντιζαν για την τήρηση των νόμων. Με τη διάκριση των εξουσιών δεν ήταν εύκολο να συγκεντρωθεί η εξουσία στα χέρια λίγων ανθρώπων οι οποίοι μπορεί να τη χρησιμοποιούσαν για δικά τους συμφέροντα. Αυτή η θεωρία του Μοντεσκιέ στήριξε πολλές σύγχρονες δημοκρατίες. Κάποιοι μονάρχες ( Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας, Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας κλπ.) χρησιμοποίησαν ιδέες του Διαφωτισμού για να δυναμώσουν την εξουσία τους και για να λειτουργεί καλύτερα το κράτος. Το πολίτευμα που συνδυάζει την απόλυτη εξουσία με τις αρχές του διαφωτισμού, ονομάζεται φωτισμένη δεσποτεία.

Διαφωτισμός και θρησκεία: - Κριτική στην καθολική εκκλησία ,την κατηγορεί για φανατισμό. Οι διαφωτιστές πίστευαν στον ντεϊσμό ( ο θεός δημιούργησε τον κόσμο, αλλά δεν ρυθμίζει τις ζωές των ανθρώπων) ή ήταν άθεοι. Υποστήριζαν την ανεξιθρησκεία ( ο καθένας να πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει).

Διαφωτισμός και εκπαίδευση: Θεωρούσαν ότι η εκπαίδευση οδηγεί στην πρόοδο. Ο Ρουσό, στο έργο του Αιμίλιος τονίζει ότι ο ίδιος ο μαθητής πρέπει να αναζητά τη γνώση και ο δάσκαλος να του κάνει ερωτήσεις που θα τον βοηθούν να φτάσει σ΄αυτή την γνώση. Ο δάσκαλος δεν είναι πια αυθεντία ( δεν τα γνωρίζει όλα, δεν είναι αλάνθαστος).

Διαφωτισμός και οικονομικός φιλελευθερισμός: Οι Γάλλοι οικονομολόγοι υποστήριξαν ότι η οικονομία πρέπει να λειτουργεί φυσικά δηλαδή το κράτος να μην παρεμβαίνει στην οικονομία. Αυτή η αντίληψη ονομάστηκε φυσιοκρατία και εκπρόσωπος της ήταν ο Κενέ. Η φυσιοκρατία γέννησε τον οικονομικό φιλελευθερισμό, μια θεωρία που έλεγε ότι το κράτος πρέπει να παρεμβαίνει πολύ λίγο στην οικονομία. Εκπρόσωπος του οικονομικού φιλελευθερισμού ήταν ο Άνταμ Σμιθ.

Η Εγκυκλοπαίδεια: Όλες οι ιδέες του Διαφωτισμού γράφτηκαν στην εγκυκλοπαίδεια ( 33 τόμοι). Εκεί υπήρχαν όλες οι νέες γνώσεις και οι νέες ιδέες του Διαφωτισμού, για οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά θέματα. Αυτοί που ξεκίνησαν την εγκυκλοπαίδεια (πρωτεργάτες) ήταν ο Ντιντερό και Ντ’Αλαμπέρ.

Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού: Οι διαφωτιστικές ιδέες διαδόθηκαν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα (πλούσιοι αστοί). Κυκλοφόρησαν όμως, βιβλία με τις ιδέες αυτές, που εξηγούσαν στους απλούς ανθρώπους τι πιστεύει ο Διαφωτισμός και έτσι έγινε γνωστός σε πολύ κόσμο και έξω από τη Γαλλία.

                                                       ΕΝΟΤΗΤΑ 2

                                            Η αμερικάνικη επανάσταση

Οι αγγλικές αποικίες στην Αμερική: 13 αποικίες στα ανατολικά παράλια της Βόρειας Αμερικής.

Άποικοι: Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί, Σουηδοί.

Τι είδους άνθρωποι ήταν οι άποικοι πριν κατοικήσουν στην Αμερική: Τεχνίτες,  πρώην επιχειρηματίες, κατάδικοι, όσοι διώχθηκαν από τον τόπο τους λόγω της θρησκείας που πίστευαν.

                                                 

                                                       ΑΠΟΙΚΙΕΣ

Αποικίες του Βορρά                                                                         Αποικίες του Νότου

1) Μαύροι σκλάβοι                                                                            1) Περισσότεροι μαύροι σκλάβοι από τις αποικίες του

2) Οικονομία: αγροτική οικονομία                                                         Βορρά.

                       εμπόριο                                                                       2) Καλλιέργεια ( σε φυτείες) καπνού, ρυζιού, βαμβακιο

3) Μεγάλες πόλεις ( Νέα Υόρκη, Βοστόνη).                                       3) Ιδιοκτήτες των φυτειών ήταν Ευρωπαίοι άποικοι.

    Εκεί γινόταν το εμπόριο.                                                                4) Μαύροι σκλάβοι καλλιεργούσαν τις φυτείες,

4) Στα πανεπιστήμια ( Χάρβαρντ, Γέιλ, Πρίνστον).                                 σε άθλιες συνθήκες.

                                                                                                           5) Ήταν λίγες οι μεγάλες πόλεις.

Η διοίκησή τους: Κάθε πολιτεία είχε έναν κυβερνήτη, που τον διόριζε η Αγγλία. Υπήρχε και η συνέλευση των αποίκων που ψήφιζε νόμους και έβαζε φόρους.

Το εξωτερικό εμπόριο: το ελέγχει η Αγγλία.

Η αποικιακή κρίση και η αμερικάνικη επανάσταση: Οι πλουσιότεροι άποικοι είναι δυσαρεστημένοι γιατί η Αγγλία ελέγχει τα οικονομικά τους. Μετά τον Επταετή πόλεμο, η Αγγλία απαγόρευσε στους Αμερικανούς να εκμεταλλευτούν την Φλόριντα και τον Καναδά, που ήταν οι νέες αποικίες των Άγγλων, και επιπλέον τους έβαλε να πληρώσουν και νέους φόρους. Οι άποικοι ,αντιδρώντας, σταματούν να αγοράζουν τα αγγλικά προϊόντα. Τότε η Αγγλία αποσύρει τους φόρους, εκτός από αυτόν για το τσάι. Οι άποικοι σταματούν να αγοράζουν τσάι. Η Αγγλία βάζει περιορισμούς στο λιμάνι της Βοστόνης. Οι Αμερικανοί συγκαλούν το Κογκρέσο της Φιλαδέλφειας. Στο Κογκρέσο οι άποικοι επιθυμούν να τα βρουν με την Αγγλία, όμως ο βασιλιάς Γεώργιος ο Γ΄ θέλει πόλεμο. Νικούν οι Αμερικανοί στη μάχη του Λέξινγκτον.

 Παράλληλα, κυκλοφορούσαν φυλλάδια από υποστηρικτές του Διαφωτισμού  που έλεγαν ότι η Αγγλία δεν πρέπει να εξουσιάζει τις αποικίες. Οι άποικοι κατάλαβαν ότι όλοι μαζί μπορούν να φτιάξουν ένα έθνος και έτσι άρχισε να δημιουργείται το κράτος των ΗΠΑ. Το κογκρέσο της Φιλαδέλφειας ψήφισε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (4 Ιουλίου 1776) και το κείμενο αυτό το έγραψαν ο Τζέφερσον και ο Φρανκλίνος.

 Ακοούθησε η «αμερικάνικη επανάσταση», με αρχηγό τον Τζόρτζ Ουάσινγκτον, στην οποία οι αποικίες (αμερικάνοι) συμμάχησαν με τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ολλανδία, εναντίον της Αγγλίας. Οι Αμερικάνοι νίκησαν την Αγγλία στη μάχη του Γιόρκτάουν.

Ανεξαρτησία και νέο κράτος: Η Αγγλία αναγνώρισε τις 13 αποικίες( υπογράφοντας τη συνθήκη των Βερσαλλιών) και τις θεώρησε ανεξάρτητο κράτος με το όνομα Η.Π.Α. ( Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής). Το σύνταγμα των ΗΠΑ έλεγε ότι η χώρα είναι μια ένωση πολιτειών και βασίζεται στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική, βλέπε Μοντεσκιέ στο κεφάλαιο του Διαφωτισμού). Υπάρχει μια κεντρική κυβέρνηση που αποφασίζει για την οικονομία, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική. Κάθε πολιτεία ρυθμίζει μόνη της τα δικά της ζητήματα ( τοπική αυτοδιοίκηση). Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κογκρέσσο. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον πρόεδρο που εκλέγεται κάθε 4 χρόνια. Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη και αιρετή ( δηλαδή εκλέγονται οι δικαστές). Πρώτος πρόεδρος ήταν ο Τζόρτζ Ουάσινγκτον.

                          

                                                         ENOTHTA    3

                                   H έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789 – 1794)

Η Γαλλία του 18^ου αιώνα: ο λαός χωρίζεται σε 3 τάξεις ( ανάλογα με τα προνόμια και την καταγωγή τους ): 1) κλήρος

                                                                                                                                                             2) ευγενείς

                                                                                                                                                             3) Τρίτη τάξη ( αστοί,

                                                                                                                                                                  αγρότες, εργάτες ).

                                                                                                                                                                                                          Αυτοί ήταν οι

                                                                                                                                                                  περισσότεροι. 

Κλήρος και ευγενείς: Δεν πληρώνουν φόρους και είναι οι μόνοι που έχουν προνόμια. 

Τρίτη τάξη: πληρώνει φόρους και δεν έχει προνόμια. Είναι δυσαρεστημένη. Ιδιαίτερα  οι αστοί δυσανασχετούν γιατί ενώ αυτοί στηρίζουν την οικονομία, δεν μπορούν να συμμετέχουν στην εξουσία. Η πείνα οδήγησε, αυτούς που ανήκουν στην Τρίτη τάξη, σε ληστείες πλούσιων σπιτιών και αποθηκών.  

   Αυτή η κοινωνική κατάσταση ανισότητας ονομάζεται παλαιό καθεστώς.

Η πρώτη φάση της γαλλικής επανάστασης, Μάιος 1789- Αύγουστος 1792   

 Ο βασιλιάς Λουδοβίκος 16ος    έκανε συνέλευση   των τάξεων στις Βερσαλλίες. Η Τρίτη τάξη ζήτησε αλλαγές αλλά ο βασιλιάς ήθελε μόνο να επιβάλλει φόρους για την Τρίτη τάξη. Τότε η τρίτη τάξη αντέδρασε και ονομάστηκε Εθνική συνέλευση. Ο Βασιλιάς δεν τους δέχθηκε στην αίθουσα που γινόταν η συνεδρίαση των τάξεων και η Τρίτη τάξη πήγε στην αίθουσα του Σφαιριστηρίου όπου εκεί ορκίστηκε να φτιάξει νέο σύνταγμα. Ο βασιλιάς υποχώρησε, όμως έφτιαξε κρυφά στρατό για να πολεμήσει την Τρίτη τάξη. Η Τρίτη τάξη μόλις το έμαθε αυτό αντέδρασε: Στις 14 Ιουλίου 1789, όλος ο λαός κατέλαβε τη Βαστίλη  (φυλακές που γίνονταν βασανιστήρια).  Αυτή η μέρα είναι η εθνική γιορτή των Γάλλων.

 Η Συντακτική συνέλευση ( δηλαδή η Εθνική Συνέλευση που είχε σκοπό να φτιάξει σύνταγμα): 1) Κατάργησε τα προνόμια

                                                                                                                                                     2) ψήφισε τη Διακήρυξη των                                  

                                                                                                                                                     δικαιωμάτων του ανθρώπου

                                                                                                                                                     και του πολίτη.

Ο βασιλιάς δέχθηκε αναγκαστικά αυτές τις αποφάσεις, αφού ο λαός είχε καταλάβει και τα ανάκτορα των Βερσαλλιών.

Στη Συντακτική συνέλευση υπήρχαν 3 πολιτικά ρεύματα: 1) Η δεξιά που δεν ήθελε να αλλάξει το παλιό καθεστώς*

                                                                                          2) Το κέντρο που ήθελε τη μοναρχία αλλά ήθελε να συμμετέχουν 

                                                                                               οι ευγενείς και οι μεγαλοαστοί στην εξουσία

                                                                                           3) Η αριστερά που επιθυμούσε ένα πολίτευμα σαν το

                                                                                               αμερικάνικο.

Τα ονόματα τους τα πήραν από τη θέση τους μέσα στην αίθουσα συνεδριάσεων.

 Όταν άρχισαν να συμμετέχουν όλο και περισσότεροι στην εξουσία, δημιουργήθηκαν πολιτικές οργανώσεις που ονομάζονταν λέσχες. Οι πιο σημαντικές ήταν η λέσχη των Ιακωβίνων και η λέσχη των Κορδελιέρων. Οι πολιτικές απόψεις γίνονταν γνωστές και από τα πολιτικά φυλλάδια και τις εφημερίδες που γίνονταν όλο και περισσότερα.

  Η Συντακτική συνέλευση ψήφισε το πρώτο Σύνταγμα της Γαλλίας και το πολίτευμα της χώρας ήταν η συνταγματική μοναρχία. Ο λαός ήταν κυρίαρχος και η Νομοθετική συνέλευση ( Βουλή) θα ρύθμιζε τους νόμους και θα προέκυπτε μετά από εκλογές. Ψήφιζαν μόνο όσοι είχαν περιουσία και πλήρωναν φόρους. Την εκτελεστική εξουσία την ασκούσε ο βασιλιάς και 6 υπουργοί. Η δικαστική εξουσία ήταν ανεξάρτητη.

  Επειδή υπήρχαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, αποφασίστηκε να δοθεί στο έθνος η περιουσία του κλήρου και να εκδοθεί έτσι, νόμισμα. Οι κληρικοί θα έπρεπε να υπακούουν στην πολιτεία. Τέλος καταργήθηκαν οι συντεχνίες και απαγορεύτηκαν οι απεργίες. Όλες αυτές τις αποφάσεις δεν τις δέχθηκε ούτε ο βασιλιάς ούτε η εκκλησία. Ο βασιλιάς προσπάθησε να φύγει από τη Γαλλία αλλά δεν τα κατάφερε.

  Η Νομοθετική συνέλευση είχε αρχηγούς τους Γιρονδίνους και έπρεπε να λύσει πολλά προβλήματα. Ο βασιλιάς, με τους αριστοκράτες αλλά και σε συνεννόηση με τους βασιλιάδες της Αυστρίας και της Πρωσίας, ήθελαν να χτυπήσουν την επανάσταση. Οι «αβράκωτοι» όμως ήθελαν να «πέσει» ο βασιλιάς.

 Οι Γιρονδίνοι πίστευαν ότι μια σύγκρουση με την Αυστρία και την Πρωσία, θα ένωνε τον λαό γύρω από την επανάσταση. Έτσι ξεκίνησε ο πόλεμος εναντίον της Αυστρίας και της Πρωσίας. Όμως ο Γαλλικός στρατός έχανε, ο βασιλιάς έκανε ύποπτες κινήσεις και ο λαός πεινούσε. Έτσι ο λαός ξαναεπαναστάτησε. Κατέλαβε τα ανάκτορα του Κεραμεικού. Ο βασιλιάς κατέφυγε στη Νομοθετική αλλά αυτή περιόρισε τις κινήσεις του ( τον έθεσε υπό περιορισμό). Η Νομοθετική:

1) έδωσε σε όλους τους άνδρες το δικαίωμα να ψηφίζουν 2) πήρε τις περιουσίες των αριστοκρατών 3) χώρισε την εκκλησία από το κράτος και ανακοίνωσε ότι 4) η πατρίδα είναι σε κίνδυνο.

 Η νίκη κατά της Πρωσίας στο Βαλμί έσωσε την επανάσταση.

Η δεύτερη φάση της Γαλλικής Επανάστασης, Σεπτέμβριος 1792 – Ιούλιος 1794

  Έγιναν εκλογές και η Συμβατική συνέλευση κατάργησε τη μοναρχία και το νέο πολίτευμα ήταν η αβασίλευτη δημοκρατία. Δημιουργήθηκε και νέο ημερολόγιο. Έτσι άρχισε το έτος 1 της δημοκρατίας (1793). Ο βασιλιάς και η βασίλισσα αποκεφαλίστηκαν. Η Συμβατική συνέλευση αποφάσισε να συνεχιστεί ο πόλεμος και οι Γάλλοι να προσπαθήσουν να πάρουν εδάφη που θεωρούν δικά τους από το Βέλγιο και τις όχθες του Ρήνου. Αυτή η απόφαση δυσαρέστησε πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Παράλληλα, στη Γαλλία ξεσπούσαν εξεγέρσεις εναντίον της επανάστασης και η οικονομική κατάσταση χειροτέρευε ιδιαίτερα για τα κατώτερα στρώματα. Τότε η Συμβατική σύστησε την 1)Επιτροπή Δημόσιας Σωτηρίας

                                                                                                              2) Επιτροπή Γενικής Ασφάλειας

                                                                                                              3) τα επαναστατικά δικαστήρια

                                                           με στόχο: να σταματήσουν οι ενέργειες εναντίον της επανάστασης.

Οι Γιρονδίνοι αντέδρασαν αλλά η Συμβατική συνέλαβε τους αρχηγούς τους. Στις επόμενες μέρες το Σύνταγμα του έτους 1 ήταν μια πραγματικότητα.

 ¨Όταν έχασαν οι Γιρονδίνοι την εξουσία, οι Ορεινοί με αρχηγό τον Ροβεσπιέρο έφτιαξαν επαναστατική κυβέρνηση. Για να αντιμετωπίσουν ό,τι απειλούσε την επανάσταση, 1) Αναδιοργάνωσαν το στρατό

                                                                             2) Εκτέλεσαν 40.000 ύποπτους για αντιεπαναστατική δράση. Η χρονική

                                                                                 περίοδος που έγιναν αυτές οι εκτελέσεις ήταν η περίοδος της

                                                                                                                    Τρομοκρατίας.

                                                                              3) δεν ήταν επίσημη θρησκεία ο Χριστιανισμός πλέον αλλά λάτρευαν το

                                                                                                                     Ανώτατο Ον.

                                                                              4) Οι μήνες πήραν νέα ονόματα.

Αποτελέσματα:1) Βελτιώθηκε η ζωή των κατώτερων τάξεων αλλά,

                          2)Τα ακραία μέτρα (εκτελέσεις) προκάλεσαν αντιδράσεις.

                          3) Ο Ροβεσπιέρος θεωρήθηκε υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση και η Συμβατική τον εκτέλεσε μαζί με 20                           

                              συνεργάτες του.

                                                           ΕΝΟΤΗΤΑ 4

          Η τελευταία φάση της Γαλλικής επανάστασης (1794-1799) και η εποχή του Ναπολέοντα (1799-1815).

Η Τρίτη φάση: Μετά τον Ροβεσπιέρο ανέλαβαν τη Συμβατική οι Θερμιδοριανοί.1) Τα μέτρα των Ορεινών καταργήθηκαν.        

                                                                                                                                 2) Νέο Σύνταγμα.

                                                                                                                                 3) Το Διευθυντήριο (5μελές συμβούλιο)

                                                                                                                                     αναλαμβάνει την εκτελεστική. Για να

                                                                                                                                     αντιμετωπίσει τη δύσκολη κατάσταση

                                                                                                                                     ζήτησε τη βοήθεια των στρατηγών που     

                                                                                                                                      είχαν διακριθεί στην επανάσταση.

Η εποχή του Ναπολέοντα: Ο Ναπολέων Βοναπάρτης ( αγαπητός στο λαό, ικανός φιλόδοξος) αναλαμβάνει την εξουσία με την συγκατάθεση του Διευθυντηρίου. Η αστική τάξη τον εμπιστεύτηκε γιατί φαινόταν ικανός να επιβάλλει μια σταθερή κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας αλλά και να κάνει πολέμους με τους οποίους η Γαλλία θα κυριαρχούσε στην Ευρώπη. Πρώτα ο Ναπολέων πήρε το αξίωμα του Πρώτου Ύπατου και αργότερα έγινε αυτοκράτορας. Κυβερνούσε σαν απόλυτος μονάρχης.

 Έκανε μεταρρυθμίσεις σε: 1)διοίκηση

                                          2) εκπαίδευση

                                          3) οικονομία

                                          4) κράτος(το έλεγχε για να είναι πιο αποτελεσματικό).

                                          5) Νομοθεσία. Θέσπισε το Ναπολεόντειο Κώδικα μία σειρά από νόμους βασισμένους στη

                                              Γαλλική Επανάσταση. Ο κώδικας διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη και μέχρι σήμερα αποτελεί

                                              τη βάση της νομοθεσίας πολλών ευρωπαικών χωρών.

Στην εποχή του Ναπολέοντα η Γαλλία κατέλαβε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Ο Ναπολέων θεώρησε ότι ο πιο σημαντικός αντίπαλος ήταν η Αγγλία και αποφάσισε να εμποδίσει τα αγγλικά προιόντα να διακινούνται ελεύθερα στα λιμάνια της Ευρώπης (έκανε ηπειρωτικό αποκλεισμό.) Η Αγγλία έκανε θαλάσσιο αποκλεισμό και εμπόδιζε τα γαλλικά πλοία να πλησιάζουν τις γαλλικές ακτές.

Αντιδράσεις : Ο Ναπολέων επέβαλε φόρους για να του καλύπτουν τα έξοδα των πολέμων. Οι ευγενείς και οι κληρικοί αντέδρασαν στην Διακυβέρνηση του Ναπολέοντα γιατί ήθελαν να ξαναέρθει η μοναρχία και να αποκτήσουν πάλι τα προνόμιά τους. Και ο απλός λαός αντέδρασε γιατί τον είχε επιβαρύνει η φορολογία.

 Παρόλα αυτά ο Ναπολέων επιτίθεται στη Ρωσία γιατί ,δήθεν, δεν εφάρμοζε σωστά τον ηπειρωτικό αποκλεισμό. Ο στρατός του έφτασε μέχρι τη Μόσχα αλλά ο βαρύς χειμώνας, οι ασθένειες και οι επιθέσεις ανάγκασαν το Ναπολέοντα να υποχωρήσει. Κατά τη διάρκεια της αποχώρησης των στρατευμάτων του Ναπολέοντα, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες συμμάχησαν εναντίον του ( Αγγλία, Αυστρία, Πρωσία, Ρωσία, Ισπανία, Σουηδία, βασίλειο της Νεάπολης.) και τον νίκησαν στη μάχη της Λιψίας. Η μεγαλύτερη ήττα όμως των Γάλλων έγινε στο Βέλγιο στη μάχη του Βατερλό. Αυτή η μάχη ήταν πολύ σημαντική γιατί μ’αυτήν τελείωσε η κυριαρχία του Ναπολέοντα.

Γαλλική επανάσταση και εποχή του Ναπολέοντα: μια αποτίμηση

Τα χρόνια από το 1789 ως το 1815 είναι πολύ σημαντικά για την παγκόσμια ιστορία γιατί:

1) Η αστική τάξη πήρε την εξουσία και ακολούθησαν το παράδειγμά της και άλλες αστικές τάξεις σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.

2) Τα συμφέροντα της αστικής τάξης  ικανοποιήθηκαν ενώ η φιλελεύθερη οικονομία που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα αυτά, κέρδισε έδαφος.

3) Οι αρχές του Διαφωτισμού εφαρμόστηκαν και στα πολιτικά ζητήματα.

4) Η απολυταρχία έπαψε να υπάρχει στη Γαλλία και άρχισε να κλονίζεται και στις άλλες πόλεις της Ευρώπης.

5) Όλοι πίστεψαν ότι ένα έθνος μπορεί να αποτελεί και ένα κράτος (τα όρια κράτους και έθνους να συμπίπτουν). Ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος αναπτύχθηκε μία σχέση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. (π.χ το κράτος έδινε πολιτικά δικαιώματα στον πολίτη αλλά και αυτός έπρεπε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο κράτος ολοκληρώνοντας τη στρατιωτική θητεία του). Μέσα από αυτή τη σχέση γεννήθηκε η έννοια της πατρίδας , δηλαδή το κράτος στο οποίο θα δείχνει αγάπη και αφοσίωση ο πολίτης.

6) Η εκκλησία χωρίστηκε από το κράτος.

7) Ο κλήρος και οι ευγενείς έχασαν τα προνόμιά τους και όλοι οι άνθρωποι θεωρητικά τουλάχιστον είχαν τα ίδια δικαιώματα.

8) Ο λαός είχε πια σημαντικό ρόλο και αυτός είχε την εξουσία. Η θέληση του λαού εκφραζόταν μέσα από τα συντάγματα (τους νόμους) και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Τα φυσικά δικαιώματα έγιναν πολιτικά δικαιώματα. Οι υπήκοοι έγιναν πολίτες.

9) Σημαντικές ιδέες και σημαντικά κινήματα επηρέασαν την παγκόσμια ιστορία, όπως ο φιλελευθερισμός, ο εθνικισμός, ο κοινωνικός ριζοσπαστισμός, ο σοσιαλισμός κ.α

Το συνέδριο της Βιέννης: Οι χώρες που νίκησαν τον Ναπολέοντα συγκάλεσαν το συνέδριο της Βιέννης. Σκοποί:1) να ορίσουν από την αρχή τα σύνορα των χωρών 2) να επανέλθει η απολυταρχία 3) να σταματήσουν όλα τα επαναστατικά κινήματα που είχαν εκδηλωθεί στην Ευρώπη. Στη Γαλλία έχουμε ξανά βασιλεία και τα γαλλικά σύνορα ήταν τα ίδια όπως πριν τη Γαλλική επανάσταση.

Το 1815 ιδρύεται η Ιερά Συμμαχία  με τη συμμετοχή της Ρωσίας, της Αυστρίας και της Πρωσίας οι οποίες επιδίωκαν 1) την απολυταρχία και 2) την εξολόθρευση των επαναστατικών κινημάτων. Όλοι οι βασιλιάδες που είχαν χάσει το θρόνο τους, επανήλθαν και γι’αυτό τα χρόνια που ακολούθησαν ονομάστηκαν εποχή της Παλινόρθωσης ή Παλινόρθωση. Παρόλο που φάνηκε ότι η Γαλλική επανάσταση δεν είχε αποτελέσματα, ωστόσο οι ιδέες της είχαν ριζωθεί στη συνείδηση των Ευρωπαίων.

                                                                       ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Οικονομικές αλλαγές

1)    Έλληνες, Εβραίοι, Αρμένιοι: εμπόριο και ναυτιλία.

2)    Οι έλληνες πλοιοκτήτες βάζουν ρώσικη σημαία στα πλοία τους και κάνουν εμπόριο στα Στενά του Βοσπόρου. Αξιοποιούν έτσι τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή.

3)    Η Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, η Σμύρνη γίνονται μεγάλα εμπορικά κέντρα.

Κοινωνικές αλλαγές

1)    Η ορθόδοξη εκκλησία δεν θέλει τις διαφωτιστικές ιδέες γιατί πιστεύει ότι μια επανάσταση θα είναι επικίνδυνη γι’αυτήν και για την Ελλάδα. Όμως κάποιοι κληρικοί π.χ Βούλγαρης, υιοθέτησαν τον Διαφωτισμό.

2)    Κοινωνικές τάξεις:

α) Φαναριώτες: Μορφωμένοι, ζουν στο Φανάρι, δουλεύουν στην Οθωμανική διοίκηση και γίνονται ηγεμόνες στη Μολδαβία και τη Βλαχία.

β) Προεστοί: τοπικοί άρχοντες, μάζευαν τους φόρους και τους έδιναν στους Τούρκους. Είχαν πολιτική εμπειρία, μεγάλες περιουσίες και επηρέαζαν τους Τούρκους.

γ) Έμποροι-καραβοκύρηδες: καλή οικονομική κατάσταση, έφτιαξαν σχολεία, τύπωσαν βιβλία, έδωσαν υποτροφίες.

δ) Κλέφτες: αγρότες που πήγαιναν στα βουνά και έκαναν ληστείες. Τους υποστήριζαν όλοι οι υπόλοιποι αγρότες.

ε) Αρματολοί: ένοπλα σώματα που τα έφτιαξαν οι Τούρκοι για να επιβάλλουν την τάξη. Πολλοί αρματολοί έγιναν κλέφτες και πολλοί κλέφτες έγιναν αρματολοί.

στ) Αγρότες: ήταν το 80% του πληθυσμού. Καλλιεργούσαν κρατικά ή ιδιωτικά κτήματα (τσιφλίκια).

ζ) Οι απασχολούμενοι με το εμπόριο και οι ναύτες: Γίνονταν περισσότεροι επειδή αναπτυσσόταν το εμπόριο και η ναυτιλία.

Κινήματα εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας

    Το 18^ο αιώνα οι Έλληνες ζήτησαν τη βοήθεια της Ρωσίας γιατί οι Ρώσοι και οι Έλληνες είχαν τα ίδια συμφέροντα και την ίδια θρησκεία. Έγιναν τρεις προσπάθειες επανάστασης των Ελλήνων.

1)    Ορλοφικά: ήταν ένα κίνημα στην Πελοπόννησο με αρχηγούς τους αδερφούς Ορλώφ. Το κίνημα απέτυχε γιατί οι Ρώσοι έστειλαν λίγα πλοία και γιατί συμμετείχαν λίγοι Έλληνες.

2)    Το κίνημα του Λάμπρου Κατσώνη: Ο Λάμπρος Κατσώνης , απεσταλμένος των Ρώσων, προσπάθησε να ξεσηκώσει τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου. Η επανάσταση καταπνίγηκε.

3)    Οι κάτοικοι του Σουλίου εναντίον του Αλή Πασά: Οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννινων αλλά αναγκάστηκαν να φύγουν από την περιοχή τους.

Ο Νεοελληνικός διαφωτισμός

                                                                               ΕΝΟΤΗΤΑ 7

                                               Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις ηγεμονίες

Η Επανάσταση ξεκίνησε από τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες γιατί 1) εκεί δεν υπήρχε τουρκικός στρατός

                                                                                                         2) βορειότερα υπήρχε Ρώσικος στρατός που μπορούσε να βοηθήσει τους Έλληνες.

 Οι Έλληνες πλησίασαν κάποιους αρχηγούς βαλκανικών κρατών και ζήτησαν βοήθεια. Ο Σέρβος ηγέτης Καραγεώργεβιτς έγινε μέλος της φιλικής εταιρείας αλλά τον συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν. Ο Βλαντιμηρέσκου συμμετείχε μόνο στην αρχή.

Η πορεία του Υψηλάντη: Ξεκίνησε από Ρωσικό έδαφοςà πέρασε τον Προύθοàμπήκε στις Ηγεμονίεςà στο Ιάσιο της Βλαχίας ,κήρυξε την επανάσταση στις 24/2/1821. Με προκηρύξεις, κήρυξε την επανάσταση, λέγοντας ότι πίσω από αυτήν βρίσκεται η Ρωσία.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: 1) οι πλούσιοι Έλληνες που ζούσαν στις ηγεμονίες δεν πρόσφεραν υλική βοήθεια

                               2) δεν συμμετείχαν στο στρατό πολλοί αγωνιστές (προβλήματα στη στρατολόγηση).

                               3) ο τσάρος (βασιλιάς της Ρωσίας ) δεν δέχτηκε την επανάσταση (την αποκήρυξε) και άφησε να περάσει ο τουρκικός στρατός στις                    Ηγεμονίες  για να καταπνίξει την επανάσταση.

                               4) Ο Πατριάρχης Γρηγόριος πιέστηκε από τον Σουλτάνο και αφόρισε όσους συμμετείχαν στην επανάσταση.

                               5) Ο Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέστηκε με εντολή της Φιλικής Εταιρείας.

                               

ΟΜΩΣ: Παρά τα προβλήματα ο Υψηλάντης συνέχισε τον αγώνα και η πιο σημαντική μάχη έγινε στο Δραγατσάνι (7 Ιουνίου 1821). Εκεί διακρίθηκε ο Ιερός Λόχος ( στρατιωτικό σώμα από εθελοντές σπουδαστές). Έχασαν αυτή τη μάχη.

Το τέλος της επανάστασης στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες: ο Υψηλάντης πήγε στην Αυστρία και εκεί τον συνέλαβαν. Οι τελευταίοι αγωνιστές με τον Γιωργάκη Ολύμπιο και τον Ιωάννη Φαρμάκη εγκλωβίστηκαν στη μονή Σέκκου. Ο Ολύμπιος ανατινάχτηκε με τους συμπολεμιστές του και ο Φαρμάκης πιάστηκε αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε.

                                                                           

                                                                        ΕΝΟΤΗΤΑ 8

                           Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827)

Η ευνοϊκή συγκυρία: η επανάσταση θα πετύχαινε στην Ελλάδα γιατί: 1) υπήρχαν πιο πολλοί Έλληνες σε σχέση με τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες.

                                                                                                              2) ο τούρκικος στρατός πολεμούσε τον Αλή Πασά και ήταν απασχολημένος.

                                                                                                              3) οι Φιλικοί ήταν πιο πολλοί και προετοίμαζαν την επανάσταση.

                                                                                                              4) οι κλέφτες ήταν έτοιμοι για αγώνα.

                                                                                                              5) τα ελληνικά εμπορικά σκάφη είχαν κανόνια

                                                                                                              6) οι Έλληνες είχαν πολεμική εμπειρία από συγκρούσεις στη στεριά(με τον Αλή Πασά)

                                                                                                                  αλλά και στη θάλασσα. (πειρατεία).

                                                                                                              7) Τα ορεινά εδάφη στην Πελοπόννησο και τη Στερεά διευκόλυναν τον κλεφτοπόλεμο.

Επαναστατικές εστίες: από το Μάρτιο του 1821: Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Νησιά του Αιγαίου, Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Κύπρος, Μικρά Ασία. Βέβαια ήταν δύσκολο για τους Έλληνες να απελευθερώσουν όλες αυτές τις περιοχές. Ετσι στη Θεσσαλία, τη Θράκη, τη Μακεδονία, στην Κύπρο και τη Μ. Ασία η επανάσταση καταπνίγηκε γιατί το έδαφος ήταν πεδινό και γιατί σε κάποιες από αυτές τις περιοχές ήταν εύκολο για τους Τούρκους να φτάσουν. Η επανάσταση όμως ήταν ισχυρή στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και κάποια νησιά του Αιγαίου. Οι έλληνες αγωνιστές σε κάθε περιοχή είχαν έναν αρχηγό που τον ακολουθούσαν και δεν υπήρχε μία κεντρική ηγεσία του Αγώνα που να αποφασίσει για όλες τις επαναστατικές εστίες.

( τους Πρωταγωνιστές τους μαθαίνουμε από το βιβλίο.)

1821-1824: Η φάση των επιτυχιών

Οι Έλληνες περιόρισαν τους Τούρκους σε φρούρια, ενώ κατέλαβαν κάποιες πόλεις της Πελοποννήσου. Οι Τούρκοι φέρθηκαν απάνθρωπα στους Έλληνες που ζούσαν σε τουρκικό έδαφος ( Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη) και απαγχονίστηκε απ’αυτούς ο Γρηγόριος ο Ε΄. Οι Έλληνες κατόρθωσαν να σταματήσουν τους Τούρκους και στην Στερεά Ελλάδα. Τότε αρχηγοί ήταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Αθανάσιος Διάκος. Δυνάμωσαν τις θέσεις  τους στην Πελοπόννησο και μια σημαντική νίκη ήταν η Άλωση της Τριπολιτσάς. Στη θάλασσα οι Έλληνες εμποδίζουν τους Τούρκους και έτσι βοηθούν και τον ελληνικό στρατό. Οι Τούρκοι απάντησαν σ’αυτές τις επιτυχίες, με την σφαγή της Χίου. Ο Κανάρης όμως ανατίναξε την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο. Οι Έλληνες ,συνεχίζοντας τις επιτυχίες, νίκησαν στα Δερβενάκια με αρχηγό τον Κολοκοτρώνη.

Ο σουλτάνος όμως συμμάχησε με τους Αιγυπτίους και ο Αιγυπτιακός στρατός κατέπνιξε την επανάσταση στην Κρήτη. Οι Έλληνες απάντησαν με νίκη στη ναυμαχία του Γέροντα, με αρχηγό τον Μιαούλη.

Νίκες των Ελλήνων: 1) Σταματούν τους Τούρκους στη Στερεά Ελλάδα

                                  2) Άλωση της Τριπολιτσάς

                                  3) Ο Κανάρης καταστρέφει την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο.

                                  4) Ο Κολοκοτρώνης νικά στα Δερβενάκια

                                  5) Ναυμαχία του Γέροντα.

Ήττες των Ελλήνων: 1) Η σφαγή της Χίου.

                                   2) Η κατάπνιξη της επανάστασης στην Κρήτη και η καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών.

                                                                         ΕΝΟΤΗΤΑ 10

Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη

Οι Έλληνες προσπάθησαν να έχουν τη συμπαράσταση των Ευρωπαίων. Τόνιζαν ότι η ελληνική επανάσταση δεν είναι κοινωνική αλλά εθνική με σκοπό την ελευθερία. Οι ευρωπαϊκές χώρες (Αγγλία, Ρωσία, Αυστρία, Πρωσία): α) Μόλις είχαν τελειώσει τον πόλεμο με τον Ναπολέοντα και δεν ήθελαν άλλο πόλεμο. Γι’αυτό δεν έβλεπαν με καλό μάτι την ελληνική επανάσταση β) Δεν ήθελαν να διαλυθεί το Οθωμανικό κράτος ( Τουρκία) γιατί αν  συνέβαινε αυτό, θα είχαν τσακωμούς μεταξύ τους αφού κάθε χώρα θα ήθελε να πάρει εδάφη από την Οθωμανική αυτοκρατορία.

 Ο Α. Υψηλάντης προσπάθησε να έχει η Ελλάδα την εύνοια της Ρωσίας αλλά η Ρωσία δεν δέχθηκε. Μεσολάβησε και ο Καποδίστριας για να αλλάξει γνώμη η Ρωσία και να είναι πιο ευνοϊκή απέναντι στους Έλληνες.

 Η πολιτική των Ευρωπαϊκών χωρών άλλαξε, όταν το 1823 ο Άγγλος υπουργός των εξωτερικών Τζώρτζ Κάνινγκ θεώρησε ότι αν η Ελλάδα γίνει δυνατό, ανεξάρτητο κράτος θα βοηθήσει την Αγγλία να επικρατήσει στη Μεσόγειο. Έτσι η Αγγλία στάθηκε στο πλευρό των Ελλήνων.

 Η Ρωσία πρότεινε το σχέδιο των 3 τμημάτων σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα θα «έσπαγε» σε 3 αυτόνομες ηεμονίες. Το σχέδιο αυτό το απέρριψαν και ο Σουλτάνος και οι Έλληνες .

 Η Αγγλία έδωσε 2 δάνεια ( το 1824 και  1825) στην Ελλάδα και υπέγραψε την πράξη προστασίας μαζί με κάποιους Έλληνες που πείστηκαν ότι χρειάζονται την προστασία της. Μ’αυτό το έγγραφο οι Έλληνες ζητούσαν από την Αγγλία να αναλάβει την προστασία τους.

 Οι δυνάμεις ( Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) ανακατεύονταν στις υποθέσεις των Ελλήνων και έτσι δημιουργήθηκαν 3 κόμματα το Αγγλικό, το Γαλλικό και το Ρωσικό.

 ( Τον «Φιλελληνισμό» τον διαβάζουμε από το βιβλίο).

Προς την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους

 Οι δυνάμεις ήθελαν να λύσουν το ελληνικό ζήτημα. Με την Ιουλιανή Συνθήκη του Λονδίνου, η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία, ζητούν την αυτονομία της Ελλάδας. Ο Σουλτάνος δεν δέχεται και συγκρούεται με τις δυνάμεις στη ναυμαχία του Ναβαρίνου. Εκεί ο Σουλτάνος χάνει και αναγκάζεται να δεχθεί ό,τι του λένε οι δυνάμεις ( αυτό έγινε με τη Συνθήκη της Ανδριανούπολης).

 Μετά, η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία πρότειναν την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους, με το πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας. Ήταν ένα επίσημο διπλωματικό έγγραφο (μια επίσημη διπλωματική πράξη) που αναγνώριζε την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος. ( Με το πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας, αναγνωρίστηκαν και τα νέα σύνορα του ελληνικού κράτους και επιλέχθηκε από τις δυνάμεις ως ηγεμόνας της Ελλάδας ο Λεοπόλδος του Σαξ Κόμπουργκ. Αυτός όμως δεν δέχθηκε την εκλογή του.)

Αυτονομία της Ελλάδας: Ιουλιανή Συνθήκη του Λονδίνου.

Ανεξαρτησία της Ελλάδας: Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας.

                                     ΕΝΟΤΗΤΑ   12

                Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης.

Πρώτες βιομηχανίες: Μεγάλη Βρετανία, στο δεύτερο μισό του 18^ου αι. Από τον 19^ο αιώνα αναπτύχθηκε σε όλη την Ευρώπη και έφτασε στην ώριμη φάση της στις αρχές του 20^ου αι.

Χαρακτηριστικά εκβιομηχάνισης: 1) Νέα τεχνικά μέσα (ατμομηχανή).

                                                             2) Νέες μορφές ενέργειας (άνθρακας).

                                                             3) Καινοτομίες

                                                             4) Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης

                                                             5) Οι εργαζόμενοι συγκεντρωμένοι στα                                   

                                                                  εργοστάσια.

                                                             6) Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Κύριοι τομείς βιομηχανίας (στην αρχή): 1) Υφαντουργία

                                                                         2) Μεταλλουργία

Επεκτάθηκε σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Περνάμε από την αγροτική οικονομία στη βιομηχανική. Αυτό δημιουργεί: οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές αλλαγές. Αυτές οι αλλαγές που προήλθαν από τη βιομηχανική ανάπτυξη ονομάζονται βιομηχανική επανάσταση. Ειδικότερα βιομηχανική επανάσταση ονομάζουμε το φαινόμενο κατά το οποίο έγινε πιο εντατική χρήση των μηχανών στην παραγωγή προϊόντων, αξιοποιήθηκαν νέες πηγές ενέργειας και συγκεντρώθηκαν πολλοί εργαζόμενοι στα εργοστάσια.

Μετά το 1880 (εκτός από την υφαντουργία και τη μεταλλουργία ) νέοι κλάδοι υπάρχουν στη βιομηχανία. Με τη χημεία και τις επιστημονικές ανακαλύψεις φτιάχτηκαν βαφές, λιπάσματα, πλαστικά, εκρηκτικά, φάρμακα, ψυγεία, φωτογραφικά και κινηματογραφικά είδη. Πρωτοπόρος τώρα είναι η Γερμανία.

Ο ηλεκτρισμός έγινε το μέσο φωτισμού. Φτιάχτηκε ο ηλεκτρικός λαμπτήρας και η δύναμη του νερού μετατράπηκε σε ηλεκτρική ενέργεια.

Εντυπωσιακή πρόοδος έγινε στις συγκοινωνίες και τις επικοινωνίες. Οι αποστάσεις εκμηδενίστηκαν όταν κατασκευάστηκαν σιδηρόδρομοι, ατμόπλοια, τηλέγραφοι και τηλέφωνα. Στα τέλη του 19^ου αιώνα  εμφανίστηκαν τα πρώτα αυτοκίνητα και στις αρχές του 20^ου τα πρώτα αεροπλάνα. Το πετρέλαιο απέκτησε μεγάλη αξία.

Η οικονομία στηρίχθηκε στην υπερβολική ανάπτυξη της βιομηχανίας ( δευτερογενής τομέας), στο εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (τριτογενής τομέας).

Αναπτύσσεται η ιδεολογία του οικονομικού φιλελευθερισμού (δεν υπάρχουν κανόνες στο εμπόριο, διαθέτω τα χρήματά μου όπως θέλω και ο δυνατός κερδίζει ). Με τον οικονομικό φιλελευθερισμό προστατεύονται τα συμφέροντα των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Κατά καιρούς, διαταράσσεται η ισορροπία μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης και τότε προκαλούνται οικονομικές κρίσεις με οδυνηρέ κοινωνικές επιπτώσεις.

                                    ΕΝΟΤΗΤΑ 15

Ιμπεριαλισμός: η προσπάθεια ορισμένων κρατών να αποκτήσουν και άλλα εδάφη προκειμένου να τα εκμεταλλευτούν. ¨Ετσι αυτά τα κράτη έφτιαξαν αποικίες (αποικιοκρατία)

Αιτίες αποικιοκρατίας και ιμπεριαλισμού: 1) Νέες αγορές

                                                                         2) Πρώτες ύλες

                                                                         3) Καύσιμα

                                                                         4) Περιοχές για επένδυση κεφαλαίων.

Αποτελέσματα αποικιοκρατίας: 1) οι ισχυρές χώρες ελέγχουν τις θάλασσες

                                                       2) Αυτές εφοδιάζουν τα πλοία τους εύκολα

                                                       3) Ενισχύεται το γόητρο( το κύρος )των κρατών.

                                  Κοινωνική βάση της αποικιοκρατίας

Σ’αυτή την κοινωνική βάση ανήκουν αστοί αλλά όχι μόνο αυτοί. Οι αστοί ελέγχουν την αποικιοκρατία και αυτοί είναι οι κερδισμένοι από τις αποικίες. Όμως και άλλοι υποστήριζαν την αποικιοκρατία γιατί πίστευαν ότι θα τους ωφελούσε οικονομικά και κοινωνικά. Όταν μία χώρα έκανε αποικίες σήμαινε ότι ήταν ανώτερη από τις άλλες.

 Πρωτοπόροι της αποικιοκρατίας.1) Εξερευνητές (έψαχναν νέες γνώσεις, έβρισκαν νέους τόπους και τους κατακτούσαν).

 2) Χριστιανοί ιεραπόστολοι ( δίδασκαν το Χριστιανισμό).

 3) Έμποροι ( αναζητούσαν νέες αγορές).

Οι μέθοδοι αποικιοκρατίας: 1) Η κατάκτηση εδαφών

                                                 2) Η υποταγή των κατοίκων αυτών των εδαφών.

                                                 3) Οικονομική διείσδυση: τα ανεξάρτητα κράτη μετατρέπονται σε ημιαποικίες, όπου δεν μπορούν οι αποικιοκράτες να τα υποτάξουν.

(π.χ Η Γερμανία διεισδύει οικονομικά στην Οθωμανική αυτοκρατορία.)

Η αποικιακή εξάπλωση: Τα ευρωπαϊκά κράτη κατέλαβαν εδάφη στην Ασία και την Αφρική. Η Αφρική έγινε μια μεγάλη αποικία.

Οι χώρες – αποικιακές δυνάμεις: 1) Μεγάλη Βρετανία. Ήταν η ισχυρότερη. Είχε αποικίες με λευκό πληθυσμό ( Καναδάς, Αυστραλία), αποικίες με ντόπιους (Ινδία. Πακιστάν) και έλεγχο κάποιων στρατηγικών σημείων - γεωγραφικά σημεία με μεγάλη οικονομική και στρατιωτική σημασία – ( Γιβραλτάρ).

                                                         2) Γαλλία: αποικίες στην Αφρική και Άπω                                        Ανατολή.

3) Άλλα ευρωπαϊκά κράτη είχαν λίγες αποικίες.   

4) Η Ρωσία: επεκτάθηκε στη Βόρεια Ασία και ως τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού.

Αγγλία και Γαλλία κατακτούν την Κίνα.

                                                    

Τα αποτελέσματα της αποικιοκρατίας: (Για τους κατακτημένους).Οι αποικιοκράτες άρπαξαν των πλούτο των ντόπιων και τους αντιμετώπιζαν ως κατώτερους ή τους έκαναν δούλους. Οι πολιτισμοί τους χάθηκαν μπροστά στην επέλαση των πολιτισμών των αποίκων. Οι άποικοι έφεραν τη γλώσσα τους, τν τεχνολογία τους, τη θρησκεία τους, την ιδεολογία τους , τον τρόπο ζωής τους, αλλάζοντας τελείως τη ζωή των ντόπιων. Οι λαοί των αποικιών ή υποτάχθηκαν πλήρως ή αντέδρασαν με επαναστατικά κινήματα.

(Τα αποτελέσματα για τους κατακτητές): Τα αποικιακά κράτη και οι λαοί τους ενισχύθηκαν καθώς «έκλεψαν» τον πλούτο των αποικιών. Η Ευρώπη έγινε το κέντρο του κόσμου, ενώ οι Ευρωπαίοι πίστευαν ότι η αποικιοκρατία απέδειξε την ανωτερότητα τους ( πνευματική, οικονομική, τεχνολογική, πολιτισμική). Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών δημιουργήθηκε ανταγωνισμός π.χ η Γερμανία, που είχε αναπτυχθεί οικονομικά με ταχύτατους ρυθμούς , θεώρησε ότι αδικήθηκε στο «μοίρασμα» των αποικιών και στράφηκε εναντίον της Αγγλίας και της Γαλλίας.

                                                    ΕΝΟΤΗΤΑ 17

Ο Ιωάννης Καποδίστριας έγινε κυβερνήτης της Ελλάδας, όταν το αποφάσισε η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας. Μετά ήρθε στο Ναύπλιο. Η χώρα είχε ερημώσει, ο λαός ήταν εξαθλιωμένος και παντού υπήρχαν ληστές και πειρατές. Ο τούρκικος και ο αιγυπτιακός στρατός ήταν ακόμη σε κάποια μέρη της Ελλάδας.

Πολίτευμα και διοίκηση: 1) Δεν ισχύει το σύνταγμα της Τροιζήνας

                                         2) Συγκεντρώνει στα χέρια του όλες τις εξουσίες.

                                         3) Η ΄Δ Εθνοσυνέλευση επιβεβαιώνει (επικυρώνει) τις                            

                                             αποφάσεις αυτές.

Ένοπλες δυνάμεις: 1) Συγκρότηση ένοπλων τακτικών δυνάμεων για να φύγει ο

                                   τουρκικός στρατός από την Στερεά Ελλάδα και να σταματήσει

                                   η ληστεία και η πειρατεία.

                               2) Ο τακτικός στρατός είχε και κάποιους Έλληνες αγωνιστές.

                               3) Συγκροτήθηκε ο λόχος των Ευελπίδων.

                               4) Οργανώνεται το πολεμικό ναυτικό.

                               5) Καταπολεμείται η πειρατεία χάρη στον Ανδρέα Μιαούλη.

Οικονομία: 1) Φτιάχνει κρατικό ταμείο, από τα χρήματα που έδωσαν οι Έλληνες του εξωτερικού και οι Φιλέλληνες.

                     2) Ιδρύει Τράπεζα, με τη συνεργασία του φίλου του Εϋνάρδου που ήταν

                         Τραπεζίτης.

                     3) Κόβει νόμισμα (φοίνικας).

                     4) Αυστηρή λιτότητα στα έξοδα του κράτους.

                     5) Νέες καλλιέργειες (πατάτα) και νέες μέθοδοι στη γεωργία (άροτρο).

Εκπαίδευση: Ο Καποδίστριας θεωρούσε αναγκαίο να οργανώσει κυρίως τη βασική εκπαίδευση. Ίδρυσε: 1) Το ορφανοτροφείο της Αίγινας με:

                                  α) 3 αλληλοδιδακτικά (όπως τα σημερινά δημοτικά αλλά τα

                                       παιδιά φοιτούσαν 4 χρόνια).

                                  β) 3 ελληνικά (σαν το γυμνάσιο,3 χρόνια).

                                 γ) Χειροτεχνία (επαγγελματικές σχολές).

                                 δ) Πρότυπον Σχολείον ( εδώ σπούδαζαν όσοι γίνονταν δάσκαλοι                           

                                     στα αλληλοδιδακτικά).

        

       2) Κεντρικόν Σχολείον: εδώ φοιτούσαν όσοι θα σπούδαζαν σε πανεπιστήμια του               εξωτερικού.

      3) Πρότυπον Αγροκήπιον: Γεωργική σχολή στην Τίρυνθα.

Ο Καποδίστριας δεν έφτιαξε πανεπιστήμιο γιατί πίστευε ότι, για τώρα, η εκπαίδευση πρέπει να δίνει βασικές γνώσεις και να διδάσκει ένα επάγγελμα.

Η ολοκλήρωση της επανάστασης του 1829: Όταν ήρθε στην Ελλάδα ο Καποδίστριας η επανάσταση συνεχιζόταν. Δεν ήταν σίγουρο ακόμα αν η Ελλάδα θα ήταν ελεύθερο ή αυτόνομο κράτος και δεν είχαν οριστεί τα σύνορά της. Επίσης δεν είχαν σταματήσει ακόμη οι μάχες με τους Τούρκους. Η τελευταία μάχη έγινε στη Πέτρα της Βοιωτίας, όπου οι ελληνικές δυνάμεις νίκησαν τους Τούρκους.

Η Ελλάδα έγινε ανεξάρτητο κράτος (με το πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας, 1830), και διεύρυνε τα σύνορά της (με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, 1832)

Εδάφη του Ελληνικού κράτους: α) Στερεά Ελλάδα

                                                     β) Πελοπόννησος

                                                     γ) Νησιά του Αργοσαρωνικού

                                                     δ) Εύβοια

                                                     ε) Κυκλάδες

                                                     στ) Σποράδες

Η αντιπολίτευση κατά του Καποδίστρια: Ο Καποδίστριας ήθελε να φτιάξει ένα δυνατό κράτος και να συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες στα χέρια του (όπως ήταν τα κράτη της Ευρώπης). Αυτό όμως προκάλεσε:1) τις αντιδράσεις των προκρίτων, 2) των πλούσιων πλοιοκτητών,3) των έμπειρων Φαναριωτών, (όλοι αυτοί ήταν η αντιπολίτευση του Καποδίστρια). Εναντίον του ήταν και κάποιοι διανοούμενοι που κατέκριναν τον Καποδίστρια επειδή ήταν αυταρχικός (Αδαμάντιος Κοραής). Η Αγγλία και η Γαλλία ξεσήκωσαν τους Έλληνες εναντίον του Καποδίστρια γιατί θεωρούσαν ότι εξυπηρετούσε συμφέροντα της Ρωσίας.

 Το !830 έγιναν εξεγέρσεις εναντίον του και ο Α. Μιαούλης ανατίναξε στον Πόρο τα δύο μεγαλύτερα ελληνικά πολεμικά πλοία. Στην Ύδρα, η εφημερίδα Απόλλων έλεγε ότι έπρεπε να δολοφονηθεί ο Καποδίστριας. Η κατάσταση χειροτέρεψε όταν ο Καποδίστριας φυλάκισε έναν πρόκριτο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Το 1831 ο Κωνσταντίνος και ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης δολοφόνησαν τον Καποδίστρια στο Ναύπλιο.