Σάββατο 7 Μαΐου 2016

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ


1) Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης του αποσπάσματος και να διακρίνετε το σημείο με ειρωνική διάθεση.
« ... κι όμως κανείς δεν θα παραδεχθεί ότι υπάρχει πιθανότητα να μπερδεύει ένα μυθιστόρημα που έχει γραφτεί από άντρα για μυθιστόρημα που έχει γραφτεί από γυναίκα. Κατ’αρχήν υπάρχει η προφανής και τεράστια διαφορά εμπειριών. Η ουσιαστική διαφορά όμως δεν βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άντρες περιγράφουν μάχες και οι γυναίκες τοκετούς αλλά στο πώς περιγράφει κάθε φύλο τον εαυτό του.»

2) Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου. Να διατυπώσετε ένα επιχείρημα ,με βάση τα στοιχεία της παραγράφου, το οποίο θα καταλήγει στο συμπέρασμα : «Άρα αναπόφευκτα οι γυναίκες παρουσίασαν μικρότερη λογοτεχνική παραγωγή.»

«Το γεγονός , όπως πιστεύω ότι θα συμφωνήσουμε όλοι, είναι ότι από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις μέρες μας οι γυναίκες έχουν γεννήσει ολόκληρο τον πληθυσμό της οικουμένης. Η εργασία αυτή απορρόφησε πολύ χρόνο και δύναμη. Επιπλέον τις έφερε σε θέση εξάρτησης από τους άντρες και παρεμπιπτόντως – αν αυτό είχε κάποια σχέση με το θέμα μας- εμφύσησε στις γυναίκες ορισμένα από τα πιο ελκυστικά και αξιοθαύμαστα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φυλής.»

3) Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης του αποσπάσματος; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
« Τα βιβλία αν χρειάζονται υποστήριξη από έναν πρόλογο εδώ, μία εισαγωγή εκεί, δεν έχουν δικαίωμα να υπάρχουν περισσότερο από ένα τραπέζι που για να είναι σταθερό χρειάζεται να στηρίξεις το ένα του πόδι με ένα διπλωμένο κομμάτι χαρτί»

4) Ποια λειτουργία της γλώσσας επιλέγει η συγγραφέας για το ακόλουθο χωρίο;
« Ο γιος της επιμένει ότι ξεχνούσε το ρόλο της μόνο όταν υπήρχε κάτι αταίριαστο στα λόγια, όταν έμπαινε κάποιο σκουπιδάκι στη θαυμαστή μηχανή της μεγαλοφυίας της».

( Οι ασκήσεις 1-4 βασίζονται σε αποσπάσματα από το βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ
« Σκοτώνοντας τον άγγελο του σπιτιού», Μικρά Τσέπης εκδ. Καστανιώτη)

5)  Να βρείτε τους τρόπους ανάπτυξης της παραγράφου; Γιατί χρησιμοποιείται το β’ ενικό πρόσωπο;
     Θα έλθει η μέρα που θα είσαι ηλικιωμένος και θα νιώθεις ότι έχεις ζήσει χίλιες ζωές, γιατί θα είναι σαν να ήσουν παρών στη Μάχη του Βατερλό,  ότι παρακολούθησες τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα κι ότι ήσουν πολύ κοντά στο σημείο όπου ο Bertoldo il Nero, αναμιγνύοντας ουσίες σε ένα γουδί για να βρει τον τρόπο να φτιάξει χρυσό, ανακάλυψε κατά λάθος την πυρίτιδα (μπαρούτι) και εκτινάχθηκε στον αέρα (και καλά να πάθει). Αντίθετα, άλλοι φίλοι σου, οι οποίοι δεν θα έχουν καλλιεργήσει τη μνήμη τους, θα έχουν ζήσει μια μόνο ζωή, τη δική τους, που θα πρέπει να ήταν και πολύ μελαγχολική και στερημένη από μεγάλες συγκινήσεις. (http://antikleidi.com/2016/03/16/umberto_eco_grama_egono/#more-100334)

6) Ποια είναι τα δομικά μέρη της παραγράφου;

  Εκ φύσεως ο άνθρωπος είχε δύο πηγές δράσης, την επιθυμία και το φόβο. Κάθε του απόφαση, κάθε του βήμα γινόταν είτε με το καρότο, λοιπόν, είτε με το μαστίγιο. Μα φαίνεται πως ξέχασε στην πορεία ο άνθρωπος να θέλει και ξέμεινε να φοβάται. Σαν να περάσαμε τη φύση από σουρωτήρι τόσα χρόνια και κρατήσαμε το κατακάθι. Έτσι, ασυνείδητα έμαθε ο άνθρωπος να αντιδρά, είτε από φόβο είτε από ανάγκη, κι όχι να δρα. (http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=786638#.VwDGa5KZ_TU.google_plusone_share)

7) Να εντοπίσετε τη συλλογιστική πορεία της παραγράφου

  Η επικράτηση του φόβου δεν ήρθε από μόνη της, αλλά με αιώνες συστηματικής επιβολής. Εν αρχή υπάρχει η ανάγκη του ανθρώπου για προστασία, που τον κάνει να σχηματίζει κοινωνίες, να ‘επιλέγει’ εξουσίες θυσιάζοντας ενστικτωδώς ολίγη ως πολλή από την ελευθερία του με σκοπό την επιβίωσή του. Πέρα από το φόβο του θανάτου, υπάρχει και ο φόβος της απομόνωσης και της περιθωριοποίησης. Είναι ένας φόβος συνομήλικος που κινεί τον άνθρωπο να αναζητά καταφύγιο σε ομάδες, να κυνηγά να τρυπώσει σε κάποιο υποκατάστατο οικογένειας, που αναμφισβήτητα είναι το μοναδικό φυσικό ανθρώπινο σύνολο.  Όπου υπάρχει φόβος, είναι εκμεταλλεύσιμος, γιατί ο φόβος φωλιάζει στην αδυναμία. Ο Rousseau (ο οποίος ταυτίζεται με τον Hobbes ότι ο άνθρωπος κινείται από φόβο) στον Εmile δηλώνει ξεκάθαρα την ευθύνη της κοινωνίας στην ανθρώπινη διάβρωση. Ο φόβος του θανάτου δεν είναι φυσικός, αλλά μας επιβάλλεται από κληρικούς, φιλοσόφους, γιατρούς που κάνουν τον άνθρωπο να αποτάξει την κληροδοτημένη γνώση του να υποφέρεις και να πεθαίνεις εν ηρεμία. (http://www.tovima.gr/opinions/useropinions/article/?aid=786638#.VwDGa5KZ_TU.google_plusone_share)

8) Ποιους  τρόπους και μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο αρθρογράφος στην παράγραφο;

  Χρόνια πριν, ένα βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη που διαδραματιζόταν στη δεκαετία του '30 στάθηκε η αφορμή για να συνειδητοποιήσω πως είναι σταθερή μόδα σε κάθε εποχή οι μεγαλύτεροι να κατακρίνουν τις νέες γενιές και να βαφτίζουν ανώτερες τις παλαιότερες εποχές. Γίνεται να μη συμβαίνει αυτό σε μια εποχή που δοκιμάζεται η κοινωνική συνοχή κι ο κόσμος τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα; Σε μια εποχή που νιώθουμε πως όλα γύρω μας καταρρέουν; Αν, δε, αναλογιστούμε και το ότι ο Καβάφης, που τόσο έχει δοξαστεί σε Ελλάδα και εξωτερικό για την ποίησή του εδώ και χρόνια, μετά βίας κατάφερνε να εκδώσει κάποια από τα ποιήματά του όσο ζούσε, τότε θα καταλάβουμε ότι πολλές φορές ένα ξεχωριστό πνεύμα δεν αναγνωρίζεται όσο το σώμα που το φέρει, ζει.

9) Με ποιον/ποιους τρόπο/ους αναπτύσσεται η παράγραφος;

        Θα αναρωτηθείς γιατί παλιά οι υπολογιστές ονομάζονταν ηλεκτρονικά μυαλά; Διότι      σχεδιάστηκαν με βάση το μοντέλο του εγκεφάλου σου (μας), αλλά ο εγκέφαλος έχει περισσότερες διασυνδέσεις από έναν υπολογιστή, είναι ένα είδος υπολογιστή που κουβαλάς πάντα μαζί σου, ο οποίος μεγαλώνει και δυναμώνει με την άσκηση, ενώ ο υπολογιστής που έχεις πάνω στο γραφείο σου, όσο πιο πολύ τον χρησιμοποιείς, τόσο περισσότερη ταχύτητα χάνει και μετά από μερικά χρόνια θα πρέπει να τον αλλάξεις.  Αντίθετα, στην εποχή μας, το μυαλό σου μπορεί να διαρκέσει έως και ενενήντα χρόνια -αν το έχεις εξασκήσει. Και στα ενενήντα του χρόνια θα θυμάται περισσότερα πράγματα από αυτά που θυμάσαι τώρα. Και μάλιστα δωρεάν! (http://antikleidi.com/2016/03/16/umberto_eco_grama_egono/#more-100334)

10) Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου και να δικαιολογήσετε τη χρήση της διπλής παύλας.

Το πρώτο και κύριο εργαστήριο κατασκευής σύμμορφων προς την κοινωνία ατόμων είναι η οικογένεια. Η κρίση της σύγχρονης οικογένειας δεν έγκειται μόνο ούτε κυρίως στη στατιστική της διάλυση· το βασικό είναι ο θρυμματισμός και η αποσύνθεση των παραδοσιακών ρόλων -άντρας, γυναίκα, γονείς, παιδιά- και η συνέπειά τους: ο άμορφος αποπροσανατολισμός των νέων γενεών.
( Κ. Καστοριάδης: Λόμπι και Χόμπι  [Πηγή: www.doctv.gr])

11) Ποια είναι η συλλογιστική πορεία της παραγράφου; Να δικαιολογήσετε τη χρήση της άνω κάτω τελείας
  To δυτικό όμως εκπαιδευτικό σύστημα έχει μπει εδώ και είκοσι χρόνια σε φάση επιταχυνόμενης διάλυσης. Υφίσταται κρίση περιεχομένου: τι μεταδίδεται, και τι πρέπει να μεταδίδεται, και με βάση ποια κριτήρια; Δηλαδή: κρίση των «προγραμμάτων» και κρίση του στόχου προς τον οποίο καταρτίζονται τα προγράμματα. Διέρχεται επίσης κρίση της εκπαιδευτικής σχέσης: ο παραδοσιακός τύπος της αναντίρρητης αυθεντίας έχει γκρεμιστεί, και νέοι τύποι -ο δάσκαλος-συμμαθητής, για παράδειγμα- δεν καταφέρνουν ούτε να διαμορφωθούν, ούτε να αναγνωριστούν, ούτε να διαδοθούν.  ( Κ. Καστοριάδης: Λόμπι και Χόμπι  [Πηγή: www.doctv.gr])

12) Ποιο τρόπο και πιοα μέσα πειθούς χρησιμοποιεί η αρθρογράφος στο απόσπασμα:

 Κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, η επανάληψη είναι απαραίτητη. Χθες, η 8η Μαρτίου γιορτάστηκε κατά τα συνήθη: αφιερώματα, φωτογραφίες, ψηφίσματα, σχόλια, αναφορές σε όλα τα μέσα, έντυπα, ηλεκτρονικά και κοινωνικής δικτύωσης... Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, με τα απαραίτητα, συνοδευτικά, στοιχεία, όλο και πιο μαύρα, αν σκεφτεί κανείς την πορεία της ανθρωπότητας από το 1909 που καθιερώθηκε έως σήμερα. Και αν η 8η Μαρτίου έχει κάποια χρησιμότητα –γιατί καμία άλλη δεν έχει– είναι γι’ αυτά ακριβώς τα στοιχεία: σε 27 χώρες οι γυναίκες δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες, 3.500 γυναίκες δολοφονούνται κάθε χρόνο από τους άντρες τους στην ενωμένη Ευρώπη, υψηλή ανεργία στο γυναικείο φύλο, αυξημένα ποσοστά για τις γυναίκες πρόσφυγες κ.ο.κ. Την 8η Μαρτίου θριαμβεύουν οι μετρήσεις και οι στατιστικές. Αυτήν τη χρονιά, προστέθηκαν και τα τιμώμενα πρόσωπα: οι γυναίκες πρόσφυγες.

13)Ποιος τρόπος πειθούς κυριαρχεί στις παράγραφους; Να αναφέρεται και τα μέσα πειθούς.

΄Ενας «πόλεμος» που προδίδεται στο μπακλαβαδοκόψιμο της Ευρώπης με τείχη, στα λασπόνερα της Ειδομένης, στα πολύνεκρα ναυάγια στο Αιγαίο, στην πείνα, την οργή, την οδύνη, τον τρόμο, τις αρρώστιες, τον θάνατο, τις καταστάσεις εξαθλίωσης που καταρρίπτουν τους τίτλους πολιτισμού, που εκτραχύνουν τις ψυχές, στη χλαπαταγή απελπισίας που ξεβράζεται καθημερινά στα σαλόνια των σπιτιών αλαφιάζοντας συνειδήσεις. (http://www.kathimerini.gr/852791/opinion/epikairothta/politikh/sygkroysh-oneirwn-kai-apolytwn)

  Δεν είναι μια απλή προσθαφαίρεση ανθρώπων η προσφυγιά, το γνωρίζουν καλά όλοι στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια που έζησαν μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις στις αρχές του 20ού αι., με καταλυτικές επιπτώσεις στους ντόπιους πληθυσμούς – σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργήθηκαν εντελώς νέες κοινωνίες. Η παρούσα προσφυγική κρίση είχε αποκαλύψει την έλευσή της. Ομως κανείς δεν ήθελε να το δει. Δεν υπήρξε σχέδιο που θα απέτρεπε ορισμένες από τις συμφορές, οι συζητήσεις εξαντλούσαν χωρίς καρπούς ό,τι ονόμαζαν και περιέγραφαν. Υπήρξαν μόνο φράχτες, που σκοτώνουν από τη μια την ενότητα και από την άλλη την ευρωπαϊκή αίγλη. Που υπονομεύουν τη βάση των κοινών αρχών, των κοινών ειδώλων, των ήδη συρρικνωμένων από τον φόβο. Που περνούν τις νέες συντεταγμένες από το κόσκινο μιας πρακτικής κυνικής σοφίας. Αφόρητα τοπικιστικής αφού πρόσφυγες συνεχίζουν να έρχονται στην αποθήκη - Ελλάδα.

14) Να αναγνωρίσετε το είδος σύνταξης που επέλεξε ο αρθρογράφος στο χωρίο και να δικαιολογήσετε αυτή την επιλογή. Να την μετατρέψετε στην αντίθετή της.
« Όλοι οι κάθε είδους φασισμοί στηρίζονται σε έναν αρχικό μύθο.»

15)  Ποια συλλογιστική πορεία διαγράφεται στο ακόλουθο απόσπασμα. Προσπαθήστε να διακρίνετε την αναλογία που υπάρχει στην παράγραφο:
΄ Ολοι οι κάθε είδους φασισμοί στηρίζονται σε έναν αρχικό μύθο.Αυτόν της ανώτερης φυλής που έχει ένα ηρωικό παρελθόν και ιστορική συνέχεια ανά τους αιώνες, με προγόνους σχεδόν ημίθεους που μας καλούν να τους ακολουθήσουμε με αντίστοιχες ηρωικές πράξεις. Στην ουσία αντιγράφουν το θρησκευτικό φαινόμενο, που είναι μεταφυσικό, και δημιουργούν μια επίγεια θρησκεία με θεό τον αρχηγό τους. Και όταν η θρησκεία γίνεται επίγεια και το θρησκευτικό φαινόμενο γίνεται πολιτική ιδεολογία, τότε έχουμε  φασισμό.

16) Γιατί χρησιμοποιείται  ο μακροπερίοδος λόγος  και η διπλή παύλα;
  Τα εύλογα ερωτήματα ως προς το κατά πόσον η διογκούμενη τάση λήψεως αυτοφωτογραφιών -των καλούμενων selfies- και εν συνεχεία προβολής τους στο Facebook, αποτελεί ενδεικτικό σημείο ναρκισσιστικής διαταραχής της προσωπικότητας, έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας -που διαπραγματεύεται το θέμα με σχετικά άρθρα- και την ανησυχία πολλών γονιών οι οποίοι βλέπουν καθημερινά τα παιδιά τους να «υπέρ-ποστάρουν» τις αυτοφωτογραφίσεις τους στο Διαδίκτυο, συχνά σε βάρος των δραστηριοτήτων και των υποχρεώσεων της πραγματικής τους ζωής. (http://www.kathimerini.gr/849324/article/epikairothta/ellada/ta-koinwnika-diktya-8refoyn-ton-narkissismo-twn-xrhstwn).

17) Ποια είναι τα δομικά μέρη της παραγράφου; Ποιος ο τρόπος ανάπτυξης;

Παράλληλα, τόσο το Facebook, όσο και τα υπόλοιπα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευνοούν, λόγω των δομικών χαρακτηριστικών τους, την αυτοπροβολή, μέσω αυτοπεριγραφών. Ταυτόχρονα, υποθάλπουν τη ματαιοδοξία μέσω των υπερπροβαλλόμενων φωτογραφιών και ευοδώνουν την ανάπτυξη μεγάλου αριθμού, αλλά ρηχών, σχέσεων. Ολα αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά που φέρουν έντονη ναρκισσιστική χροιά. (http://www.kathimerini.gr/849324/article/epikairothta/ellada/ta-koinwnika-diktya-8refoyn-ton-narkissismo-twn-xrhstwn).

18) Να εντοπίσετε τις φράσεις συνυποδηλωτικής σημασίας και να τις αποδώσετε κυριολεκτικά
 Καμιά χώρα δεν θα μπορούσε να επιτύχει μόνη τον περιορισμό των ροών. Ομως η βαριά διαλυτική σκιά του πολυπρόσωπου εφιάλτη (έκρηξη της μισαλλοδοξίας, τρομοκρατικές επιθέσεις) που έχει πέσει πάνω στην κουρασμένη από την οικονομική κρίση Ευρώπη καταστρέφει τον καταλύτη που έθεσε σε κίνηση τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, την ενότητα. Εθνικισμοί, εσωστρέφεια, φράχτες σχίζουν την ευρωπαϊκή βεντάλια. (http://www.kathimerini.gr/847735/opinion/epikairothta/politikh/8hriwdes-provlhma-isxnes-lyseis)

19) Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου; Να σχολιάσετε το ύφος της αρθρογράφου; Γιατί υιοθετεί το συγκεκριμένο ύφος;
  Με τους διεθνείς διαγωνισμούς υπάρχει πάντα ο... κίνδυνος να εμφανίσει ρωγμές ο πελατειακός χαρακτήρας του ελληνικού Δημοσίου και να εδραιωθεί ο αυτοματισμός της αξιοκρατικής οδού. Οτιδήποτε δεν ελέγχεται και δεν προσφέρεται για εξυπηρετήσεις και ασκήσεις εξουσίας, υπακούει δηλαδή σε κανόνες που αναπροσαρμόζονται διαρκώς στις ανάγκες και στις απαιτήσεις των καιρών, υποχρεώνει σε επίπονες (για όλες τις πλευρές) αξιολογήσεις. Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουμε να επιβραβεύουμε τα «πλαστά πτυχία» και τις «αλλοιώσεις βαθμών», σαν να μην πέρασε μια μέρα... (http://www.kathimerini.gr/845966/opinion/epikairothta/politikh/enas-allos-kosmos-einai-efiktos)

20) Να εντοπίσετε το επιχείρημα στο ακόλουθο απόσπασμα:
 Με αυτή την έννοια είμαστε όλοι ξένοι. Επιτομή της ανθρώπινης κατάστασης, περιστασιακά άρνηση ή επιβεβαίωσή της. Αντιφατικά όντα που αναζητούν διαρκώς ταυτότητα, που ψάχνουν εναγωνίως το «εμείς», που μαθαίνουν να το βρίσκουν στην ομοιότητα και να απορρίπτουν τη διαφορά.( http://www.efsyn.gr/arthro/o-xenos-mesa-mas).

21) Ποια είναι η συλλογιστική πορεία που ακολουθείται στην παράγραφο:

 Οι ξένοι προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία σ΄ εμάς τους (συγκυριακά) προνομιούχους, στους βολεμένους: να δούμε μια εκδοχή της δικής μας κατάστασης, να εκπαιδευτούμε να βλέπουμε τον κόσμο με τα μάτια των άλλων, να μάθουμε να μπαίνουμε στη θέση τους. ( http://www.efsyn.gr/arthro/o-xenos-mesa-mas).