Πέμπτη 30 Μαΐου 2013

ΟΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ Α'ΛΥΚΕΙΟΥ: ΑΓΑΠΗ ΕΡΩΤΑΣ, ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΜΟΔΑ. ΚΛΕΙΩ ΠΕΡΗΦΑΝΟΥ



Θέμα : αγάπη , έρωτας

 Ορισμός : είναι ένα έμφυτο συναίσθημα, μια δύναμη που ενώνει ανθρώπους με ανθρώπους ή ανθρώπους με αντικείμενα και ιδέες, μ’ ένα δεσμό γεμάτο πάθος, τρυφερότητα. Δημιουργεί το αίσθημα της πληρότητας, της ικανοποίησης, της ψυχικής ευφορίας, της ασφάλειας και αποτελεί τη βασικότερη αρχή για την ομαλή προσωπική και κοινωνική ζωή.

  Μορφές : οι μορφές της είναι πολλές και συνδέονται με κάθε τομέα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ειδικότερα, σε σχέση με τα πρόσωπα έχει τις μορφές :
               I.      μητρική.
            II.      οικογενειακή.
         III.      κοινωνική.
         IV.      ερωτική.
            V.      φιλική.
     Στις υπόλοιπες σχέσεις του ανθρώπου με τη ζωή, παρατηρούνται οι εξής αγάπες :
               I.      η αγάπη για την κατάκτηση της γνώσης.
            II.      των ιδεών.
         III.      των αντικειμένων.
         IV.      της φύσης.
            V.      του πολιτισμού.

  Χαρακτηριστικά :
               I.      η αγάπη είναι αρετή και χρειάζεται αγώνας για να διατηρηθεί.
            II.      είναι διδακτή, σύμφωνα με το Σωκράτη.
         III.      είναι η βασικότερη πηγή έκφρασης.
         IV.      πολλές φορές, όταν δεν υπάρχει ελευθερία και το κατάλληλο ήθος, γίνεται πάθος καταλυτικό που μπορεί να οδηγήσει στη βία και την αυτοκαταστροφή.
            V.      μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε μίσος, όταν ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο των παρορμήσεών του.
         VI.      είναι ενστικτώδης, γιατί «αγαπάμε ό,τι μας φαίνεται ωραίο χωρίς κανείς να μας πει τι είναι αυτό».
      VII.      δεν διαρκεί για πάντα, ιδιαίτερα επί προσώπων και δεν έχει την ίδια πάντα ένταση, εκτός από μερικές περιπτώσεις, που ο άνθρωπος είναι ολοκληρωμένος και συντηρεί με προσοχή αυτό το αίσθημα που του δίνει δύναμη.
    VIII.      συχνά τα αντικείμενα της αγάπης μετατοπίζονται, όταν μετατοπίζονται και οι στόχοι του ανθρώπου.
         IX.      η πιο τέλεια μορφή αγάπης είναι η μητρική ·είναι η πιο δυνατή ένωση, που διατηρείται ακόμη και μετά το θάνατο της μιας από τις δυο υπάρξεις.

  Η ιδανική αγάπη : η τέλεια, η ιδανική αγάπη είναι δυσκολοκατάκτητη και ο άνθρωπος που αγαπά ολοκληρωτικά προσφέρει και την ίδια του την ύπαρξη. Ο Απόστολος Παύλος καθορίζει την τέλεια αγάπη στην «προς Κορινθίους» επιστολή του, λέγοντας ότι η τέλεια αγάπη :
           I.      συγχωρεί.
        II.      δεν ζηλεύει.
     III.      δεν είναι αλαζονική και δεν υπερηφανεύεται.
     IV.      καλλιεργεί τα χρηστά ήθη.
        V.      δεν οδηγεί σε άσχημες πράξεις.
     VI.      δεν περιμένει ανταπόδοση.
  VII.      δε θυμώνει.
VIII.      δε σκέφτεται το κακό.
     IX.      δε χαίρεται με την αδικία.
        X.      ανέχεται τα πάντα.
     XI.      υπομένει και ελπίζει.

  Διαστρέβλωση του νοήματος της αγάπης : επειδή η τέλεια αγάπη είναι κάπως απρόσιτη, τα πάθη και τα εξωτερικά ερεθίσματα εμποδίζουν την κατάκτησή της και στρέφουν τον άνθρωπο σε υποκατάστατα. Έτσι εύκολα παίρνει άλλες μορφές, όπως :
               I.      ζήλια για το άλλο πρόσωπο.
            II.      κατοχή, που είναι στέρηση της ελευθερία του άλλου προσώπου.
         III.      ένωση που στηρίζεται σε συμφεροντολογικούς λόγους.
         IV.      εξάρτηση, που σημαίνει απώλεια της προσωπικής ελευθερίας, σκλαβιά που στηρίζεται στο φόβο και την ανασφάλεια.
            V.      υπερπροστατευτικότητα, για επίδειξη υπεροχής και ψυχολογική δέσμευση του άλλου προσώπου.
         VI.      στοργή που ζητά ανταπόκριση.
      VII.      καλοσύνη που στηρίζεται στον οίκτο και την αλαζονεία.
   VIII.      ένδειξη αγάπης με σκοπό την εκμετάλλευση.
        Όπως φαίνεται, η αγάπη είναι πολύ δύσκολη, γιατί τα ανθρώπινα πάθη υπάρχουν πάντα και  
     δυστυχώς κυριαρχούν στη ζωή μας. 

  Η ερωτική αγάπη (έρωτας) : τα χαρακτηριστικά στοιχεία της ερωτικής αγάπης :
           I.      η έντονη επιθυμία για το άλλο πρόσωπο, η ανεξέλεγκτη έλξη, που εμπνέουν τον πόθο για σωματική επαφή μαζί του.
        II.      η εξάρτηση  από το άλλο πρόσωπο.
     III.      αδρανοποίηση της λογικής. Και το πιο συνετό άτομο μπορεί να χάσει τον έλεγχο, τη νηφάλια σκέψη του και να οδηγηθεί σε πράξεις ακραίες.
     IV.      είναι αίσθημα βαθιά εγωιστικό.
        V.      ο έρωτας ζητά ανταπόκριση : δεν αρκεί σε κάποιον να αγαπάει, όπως συμβαίνει σε άλλες μορφές αγάπης (π.χ. μητρική), αλλά πρέπει να αισθάνεται ότι ανταποκρίνονται στο αίσθημά του.

  Η προσφορά της αγάπης στην ανθρώπινη ζωή :
           I.      βοηθά τον άνθρωπο να ξεπεράσει τους φόβους του.
        II.      απελευθερώνει από τη μοναξιά και την ανασφάλεια.
     III.      απαλύνει τον πόνο και την οδύνη ενός πάσχοντα ανθρώπου.
     IV.      εξανθρωπίζει τον άνθρωπο, τον λυτρώνει από τα πάθη του και τον εξυψώνει.
        V.      στεριώνει τη δικαιοσύνη και την αλήθεια.
     VI.      δίνει νόημα στην ύπαρξη του ανθρώπου, γιατί μένει ακόμη και αν όλα τα υλικά αγαθά έχουν χαθεί.
  VII.      απελευθερώνει την κοινωνία από τα μίση, τις διχόνοιες, τους ανταγωνισμούς.
VIII.      ο άλλος άνθρωπος δεν θεωρείται απλά «άλλος», αλλά σύντροφος, αδελφός.

  Υπάρχει στην εποχή μας αγάπη ; παντού ακούγεται πως δεν υπάρχει πια αγάπη. Στην πραγματικότητα υπάρχει, μόνο που ο σημερινός άνθρωπος δεν ξέρει πώς να τη βρει και με ποιον τρόπο. Δεν μπορεί να αφεθεί σ’ αυτήν γιατί φοβάται, δεν την ξέρει. Αιτία και πάλι είναι:
               I.      ο υλιστικός χαρακτήρας της εποχής μας.
            II.      η άρνηση των αξιών.
         III.      ο καταναλωτισμός.
         IV.      ο έντονος ρυθμός της ζωής για την επιβίωση.
            V.      η αδιαφορία για τους άλλους.
         VI.      η απληστία και η φιλοχρηματία.
      VII.      η ειρηνική συμβίωση είναι ένα απατηλό όνειρο, αφού στην κοινωνία παρατηρούνται συγκρούσεις, βία,  εγκληματικότητα, απάτη.
   VIII.      η καχυποψία, ο φόβος και η ανασφάλεια δεν αφήνουν περιθώρια στην επικράτηση της αγάπης.

   Οι τομείς της ανθρώπινης ζωής που η αγάπη περνάει κρίση :
           I.      στις ερωτικές σχέσεις. Η σχέση ανάμεσα στα δύο φύλα δεν είναι αρμονική και δεν στηρίζεται στα αμοιβαία συναισθήματα. Ο έρωτας έγινε απλά βιολογική ανάγκη που ξεφορτίζει από το άγχος και την κούραση+. Οι περισσότερες ενώσεις μέσα από το γάμο γίνονται συμβατικά και , επειδή λείπει η αγάπη, δημιουργείται το αίσθημα του ανικανοποίητου, που οδηγεί τα άτομα σε άλλες αναζητήσεις.
        II.      στην οικογένεια η αγάπη ανάμεσα στα μέλη δεν είναι τόσο δυνατή όσο παλαιότερα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οικογενειακά δράματα με πρωταγωνιστές τα ίδια τα μέλη της οικογένειας.
     III.      στη φιλία επικρατεί ο συμφεροντολογισμός, η ζήλια, ο φθόνος.
     IV.      στην εργασία λείπει η συντροφικότητα, καθώς υπερισχύει ο ανταγωνισμός μεταξύ των συναδέλφων.
        V.      στις διάφορες γνωριμίες δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, αληθινό ενδιαφέρον για τον άλλο, αλλά τυπικότητα και αδιαφορία.
     VI.      ο σύγχρονος άνθρωπος έχει φτάσει στο σημείο να μην αγαπά , να μην ξέρει να αγαπά ούτε τον ίδιο του τον εαυτό.  

  Συνέπειες από την έλλειψη αγάπης : μη βρίσκοντας ο άνθρωπος διέξοδο από τη μοναξιά και την αγωνία, που τον κυριεύει από την έλλειψη αγάπης, οδηγείται :
       I.      στα ναρκωτικά κάθε λογής, για να φύγει από την πραγματικότητα που τον πληγώνει και που είναι ανυπόφορη, γιατί δεν μπορεί ούτε τους άλλους να πλησιάσει, ούτε όμως και τον εαυτό του.
    II.      σε απώλεια της ταυτότητάς του, εξαφάνιση από το σύνολο.
 III.      σε προσπάθεια να απολαύσει κάθε είδους εμπειρία που θα τον βγάλει, έστω και για λίγο από τη μοναξιά του.
 IV.      σε απώλεια της προσωπικής βούλησης και της ελευθερίας.


     Κύριος αίτιος που υποφέρει ο σύγχρονος άνθρωπος από την έλλειψη της αγάπης είναι ο ίδιος. Ο εγωισμός του και τα πάθη του τον έχουν αποκλείσει από την ικανοποίηση που προέρχεται από την αγάπη, να προσφέρει τον εαυτό του στους άλλους.
«Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν» το κέντρο της χριστιανικής διδασκαλίας.
« Αγάπα τον άνθρωπο, γιατί είσαι εσύ» Ν. Καζαντζάκης.



























Θέμα : ενδυμασία, μόδα


*    Ορισμός : ενδυμασία είναι το σύνολο των εξωτερικών ενδυμάτων, η φορεσιά. Μόδα , από την άλλη, είναι η παροδική κοινωνική συνήθεια που αφορά την ενδυμασία, την υπόδηση, την κόμμωση, τη διασκέδαση και, γενικά, τον τρόπο εμφάνισης και γενικότερης συμπεριφοράς ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Προέρχεται ετυμολογικά από το λατινικό modus (= τρόπος).

*    Λόγοι της δημιουργίας διαφορετικών ενδυμασιών :
1.      γεωγραφικοί : οι γεωγραφικές συνθήκες επιβάλλουν τη χρήση συγκεκριμένων ενδυμάτων.
2.      οικονομικοί : πολλές περιοχές χρησιμοποιούν ακόμη για την ενδυμασία τους δικές τους πρώτες ύλες.
3.      κοινωνικοί : οι πλούσιοι κάνουν επίδειξη του πλούτου τους, ενώ οι φτωχοί είναι ντυμένοι απλούστερα.
4.      εργασιακοί : τα ενδύματα πρέπει να βοηθούν στο επάγγελμα που ασκούν οι άνθρωποι.
5.      η ψυχολογία των ανθρώπων.
6.      πνευματικοί : η ενδυμασία εκφράζει το πνεύμα, την καλλιέργεια ενός ανθρώπου.
7.      η ηλικία.
8.      η ανθρώπινη προσωπικότητα.

*    Η σημασία της ενδυμασίας στη ζωή μας :
1.      η ενδυμασία αποκαλύπτει την ανθρώπινη προσωπικότητα. Ο τρόπος που ντύνουμε το σώμα μας δείχνει τι άνθρωποι είμαστε, εκφράζει την ιδεολογία και την κοσμοθεωρία μας, φανερώνει το γούστο και τη φαντασία μας.
2.      η κοινωνική θέση κάθε ανθρώπου απεικονίζεται στην ενδυμασία του, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε απλοποίηση. Ωστόσο, και πάλι το ντύσιμο διαχωρίζει π.χ. τον εργάτη από τον καθηγητή Πανεπιστημίου.
3.      πολύ συχνά η ενδυμασία αποκαλύπτει την ψυχική διάθεση του ανθρώπου.
4.      η ενδυμασία αποδεικνύει πόσο είναι προσαρμοσμένος στο περιβάλλον του ο καθένας. Το ντύσιμο που ακολουθεί τη μόδα δείχνει απόλυτη προσαρμογή στο περιβάλλον, ενώ η εκκεντρική ενδυμασία τη διάθεση για αντίδραση σε κάθε τι το παραδοσιακό.
5.      η τοπική ενδυμασία αποτελεί διακριτικό στοιχείο του ανθρώπου. Σηματοδοτεί τις διαφορές ανάμεσα στους τόπους και ενισχύει την άποψη ότι η ενδυμασία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας μας προς τα έξω.
6.      το ένδυμα, εκτός από προσδιοριστική, έχει και περιοριστική δύναμη (βλ. Απόκριες).

*    Εξωτερική εμφάνιση και ανθρώπινος εσωτερικός κόσμος :
Είναι γεγονός ότι, με βάση την εξωτερική εμφάνιση, μπορεί κανείς να μαντέψει πολλά στοιχεία του εσωτερικού κόσμου ενός ανθρώπου :
1.      μέσω αυτής διακρίνεται ο φιλάρεσκος από τον αδιάφορο, ο ματαιόδοξος από τον ταπεινό, ο επιτηδευμένος από τον απλό, ο ονειροπόλος από τον πρακτικό…
2.      προσδιορίζει το βαθμό αντίστασης ή προσαρμοστικότητας του ατόμου στα σύγχρονα ρεύματα. Ανάλογα με τις ενδυματολογικές προτιμήσεις, χαρακτηρίζεται κανείς σύγχρονος ή συντηρητικός.
3.      με την ενδυμασία τους ορισμένοι επιδεικνύουν το νεοπλουτισμό τους, ταυτίζοντας το «φαίνεσθαι» με το «είναι».
4.      ο κατασταλαγμένος άνθρωπος δεν υπακούει στις επιταγές των οίκων μόδας, προσαρμόζει τη μόδα στην προσωπική αισθητική ιδιαιτερότητά του.
5.      γενικά, η εξωτερική εμφάνιση είναι συνάρτηση της εσωτερικής μας δομής. Φανερώνει πλευρές του χαρακτήρα, τον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο, αλλά και τις αντιλήψεις μας για την κοινωνική ζωή.


*    Γιατί αλλάζουμε συχνά τρόπο ενδυμασίας;
1.      η ανάγκη του ανθρώπου να είναι και να αισθάνεται όμορφος τον αναγκάζει να αναζητεί διαρκώς νέους τρόπους ενδυμασίας.
2.      η εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου για αλλαγή επιβάλλει τη συνεχή ανανέωση.
3.      τα Μ. Μ. Ε. με τη διαφήμιση καλλιεργούν την επιθυμία αλλαγής.
4.      η καταναλωτική μανία, ο ευδαιμονισμός, η τάση για κοινωνική ανάδειξη και επίδειξη πλούτου, η ανασφάλεια, η ανάγκη απόκρυψης σωματικών ατελειών, η έλλειψη ορθού ιδεολογικού προσανατολισμού, το σύνδρομο στέρησης από προηγούμενες εποχές, αλλά και η ανάγκη φυγής από την καθημερινότητα και την απραξία είναι επίσης παράγοντες που ωθούν στη συχνή αλλαγή του τρόπου ενδυμασίας.

*    Λόγοι που επιβάλλουν την ενδυματολογική ομοιομορφία στην εποχή μας :
1.      οι διεθνείς ανταλλαγές (εμπόριο, βιομηχανία).
2.      τα μέσα επικοινωνίας και συγκοινωνίας.
3.      ο τουρισμός.
4.      η διεθνοποιημένη μόδα και τα πρότυπα που προβάλλει.
5.      η τυποποιημένη παραγωγή που επιβάλλει την ομοιομορφία.
6.      τα πρακτικό πνεύμα που κυριαρχεί στην εποχή μας(επιζητείται ο απλός και εύχρηστος τύπος ενδυμασίας).

*    Τα κύρια χαρακτηριστικά της μόδας :
1.      παροδικότητα.
2.      το ευμετάβλητο.
3.      ομοιομορφία.
4.      εκούσια υποταγή.

*    Λόγοι επιβολής της μόδας στην εποχή μας :
1.      η ανάγκη του ατόμου να διαμορφώσει τις επιλογές του με βάση κριτήρια κοινώς αποδεκτά, να επιδείξει την κοινωνική του ανέλιξη (απόρροια του νεοπλουτισμού), την προοδευτικότητά του και την αποστροφή του προς το συντηρητισμό.
2.      η ικανοποίηση της φιλαρέσκειας του ατόμου, η αυτοεπιβεβαίωση, η τόνωση της κλονισμένης αυτοπεποίθησης των ατόμων με συμπλέγματα κατωτερότητας. Η μόδα υπόσχεται, εκτός από το να ντύσει το ανθρώπινο σώμα, να δημιουργήσει στυλ. Προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή ότι, φορώντας το συγκεκριμένο ένδυμα, αποκτά ιδιότητες, που δεν είχε πριν, όπως δυναμισμό, θηλυκότητα, αρρενωπότητα, γοητεία, προσωπική ακτινοβολία…
3.      η μόδα είναι βιομηχανικό προϊόν και ως τέτοιο ,προωθείται σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς (έντονη προβολή μέσω της διαφήμισης).
4.      τα Μ.Μ.Ε. προβάλλουν συστηματικά στον καταναλωτή ό,τι έχει σχέση με τη μόδα.
5.      η μόδα, ως καταναλωτικό προϊόν, υιοθετείται από τον άνθρωπο- καταναλωτή με την ίδια ευκολία που θα αγοραζόταν ένα οποιοδήποτε καινούριο προϊόν.
6.      εντάσσεται στο πλαίσιο του γενικότερου φαινομένου της τυποποίησης της ανθρώπινης ζωής      (τυποποίηση στην εργασία, στην διασκέδαση, στη διαβίωση…).

*    Για ποιους λόγους κάποιοι άνθρωποι συμμορφώνονται απόλυτα με τις επιταγές της μόδας, ενώ κάποιοι άλλοι την απορρίπτουν ;
       Όσοι υποτάσσονται στη μόδα άνευ όρων :
1.      ενεργούν έτσι από επαγγελματικούς λόγους (καλλιτεχνικά ή μεγάλης δημοσιότητας επαγγέλματα).
2.      ως ένδειξη προοδευτικότητας και νεωτεριστικού πνεύματος.
3.      εκδηλώνουν την επιθυμία για κοινωνική αναβάθμιση. Επίδειξη νεοπλουτισμού.
4.      διακατέχονται από συμπλέγματα (complex) κατωτερότητας και επιχειρούν να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους.
       Κάποιοι αδιαφορούν για τις επιταγές της :
1.      ορισμένοι από θρησκευτική ή επαγγελματική δεοντολογία.
2.      άλλοι είναι ιδεολογικά αντίθετοι προς κάθε τι «κομφορμιστικό(=προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις και στους τύπους συμπεριφοράς της ομάδας)» (διανοούμενοι, κοινωνικοί επαναστάτες, σπουδαστές, άτομα με φιλοσοφικές ανησυχίες).
3.      άτομα του κοινωνικού ή πολιτικού περιθωρίου.
4.      οι φανατικοί οπαδοί της παραδοσιακής ενδυμασίας (ηλικιωμένοι, άτομα απομονωμένων περιοχών).
5.      οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις.

*    Συνέπειες της μόδας :
Θετικές :
1.      διεύρυνση των εμπορικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων
2.      δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον τομέα της μόδας.
3.      καλλιέργεια της αίσθησης της κομψότητας και της ωραίας εμφάνισης.
4.      τόνωση της αυτοεκτίμησης, όσων έχουν συμπλέγματα μειονεξίας για την εμφάνισή τους.

     Αρνητικές :
α. για το άτομο :
1.      οικονομική επιβάρυνση.
2.      η πλήρης συμμόρφωση στη μόδα επηρεάζει αρνητικά την προσωπικότητα του ατόμου (απώλεια προσωπικής αισθητικής, αδιαφορία για πνευματική καλλιέργεια, εσωτερικό κενό).
3.      κάποιες φορές μπορούν να προκληθούν αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου.
4.      προβλήματα στην κοινωνική εικόνα του ατόμου και αρνητική επίδραση στην ψυχολογία του.
5.      διάθεση μιμητισμού με αποτέλεσμα τη χειραγώγησή του και την απώλεια της (ψυχολογικής) ελευθερία του.
       β. για την κοινωνία :
1.      η εισαγωγή ξένων προϊόντων επηρεάζει αρνητικά την οικονομία των φτωχών χωρών.
2.      ελλοχεύει ο κίνδυνος για πολιτιστική αλλοτρίωση μιας χώρας.
3.      η μόδα επηρεάζει τον τρόπο που ιεραρχούνται οι αξίες της κοινωνίας ή ακόμα και τα κριτήρια αξιολόγησης ενός ατόμου(η εξωτερική εμφάνιση του ατόμου είναι κάποιες φορές καθοριστική για να τον αποδεχτεί το κοινωνικό σύνολο).

*    Λύσεις :
Από το άτομο :
1.      να συνειδητοποιήσει ότι δεν καθορίζει το ένδυμα την προσωπικότητά μας («τα ράσα δεν κάνουν τον παπά»).
2.      να στρέψει την προσοχή του σε άλλα, πιο ενδιαφέροντα πράγματα και ασχολίες.
3.      να επιδιώξουν βελτίωση του πνευματικού τους κόσμου και να καλύψουν έτσι τα κενά που δημιουργεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής.
     Από την κοινωνία - πολιτεία :
1.      να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην ανθρωπιστική παιδεία και καλλιέργεια των νέων, που πλήττονται κυρίως από την αλλοτρίωση της μόδας.
2.      να καθιερώσει αντικειμενικά κριτήρια για την αξιολόγηση των ατόμων.
3.      να περιορίσει την προβολή των προτύπων αυτών, που καλλιεργούν το μιμητισμό και την υποταγή στη μόδα.
       Έτσι, το άτομο θα οχυρωθεί πνευματικά και αισθητικά και θα αξιολογεί κριτικά τη μόδα και τις
 .   επιταγές της.