ΣΤΡΙΓΚΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΟΝΗ , ΛΙΛΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Θεματικά κέντρα:

1. Κατοικίδια ζώα, η ενοχή και ο πόνος από την απώλειά τους

2. καθήκον του ανθρώπου η προστασία όλων των ζώων

Ενότητες του κειμένου - Πλαγιότιτλοι

 α) Ενότ. 1^η («Μια στρίγκλα…ερημιά»): Ενοχές για το θάνατο της Νίνας.

Στην πρώτη ενότητα δίνονται με γλαφυρό, σπαρακτικό τρόπο οι ενοχές αλλά και οι προβληματισμοί της ηρωίδας για την αιτία του θανάτου του μικρού ζώου. Η αφηγήτρια πιστεύει ακράδαντα ότι η σκυλίτσα της αυτοκτόνησε, αρνούμενη να φάει. Πρόκειται για μια πράξη εκδίκησης για να τιμωρηθεί η αφηγήτρια που την εγκατέλειψε για λίγες ημέρες. Η υπερβολή στη σκέψη και την έκφραση της ηρωίδας είναι εμφανής και μαρτυρά την μεγάλη αγάπη προς το ζωάκι της.( «Έτσι σαν ένα μεγάλο μαχαίρι... ένα τόσο δα ζωάκι»). Αποκτά στοχαστική διάθεση σχετικά με το συναισθηματικό δέσιμο ανθρώπων – ζώων ( « Μην παραξενεύεσαι , ένα σκυλί αποδέχεται ό,τι αγάπη διαθέτεις... τρυπώνουν μέσα σου και σε χαϊδεύουν σαν όλα τα χέρια που σε εγκαταλείψανε»). Βέβαια, έχει παρατηρηθεί η εμφάνιση κατάθλιψης και στα ζώα όταν αποχωρίζονται το αφεντικό τους, γεγονός που ίσως μετριάζει την υπερβολή στα λόγια της αφηγήτριας.

 β) Ενότ. 2^η («Εκείνη μεγάλωνε…δεν έχει πουληθεί»): Η γνωριμία με τη Νίνα έντεκα χρόνια πριν στο Παρίσι .

Λόγω της δικτατορίας στην Ελλάδα, η αφηγήτρια βρίσκεται αυτοεξόριστη στο Παρίσι, μόνη , βιώνοντας τα δυσάρεστα συναισθήματα που γεννά η έλλειψη επικοινωνίας , συντροφικότητας και οικογενειακής θαλπωρής. Αυτά ακριβώς τα συναισθήματα την οδηγούν στην απόφαση να αποκτήσει ένα ζωάκι. Μπήκε σ’ ένα κατάστημα ζώων και είδε ένα μικρό σκυλάκι που της άρεσε και ήθελε να το αγοράσει, αλλά δεν είχε αρκετά χρήματα. Οι Γάλλοι φίλοι της τη συμβούλεψαν να περιμένει να περάσουν  τα Χριστούγεννα για να μειωθεί η τιμή του. Μέχρι την απόκτηση του ζώου, περνά από διάφορες ψυχολογικές μεταπτώσεις και συναισθηματικές διακυμάνσεις. Στενοχωριέται επειδή δε διαθέτει αρκετά χρήματα για να το αγοράσει, αγωνιά και άγχεται μήπως  το αποκτήσει κάποιος άλλος και ανακουφίζεται για λίγο, όταν το βλέπει πάλι στο κατάστημα. 

γ)Ενότ.3^η («Την παραμονή…μετρό για το σπίτι»): Το άγχος της αφηγήτριας, οι συχνές της επισκέψεις στο κατάστημα και η απόκτηση της Νίνας .

Η ηρωίδα περνά το στάδιο του  άγχους και της αγωνίας μέχρι να το αγοράσει επιτέλους και να νιώσει την απόλυτη χαρά. Τελικά την επόμενη των Χριστουγέννων απέκτησε το σκυλάκι στη μισή τιμή και από τότε έζησαν μαζί για έντεκα χρόνια.

δ) Ενότ. 4^η(«Αυτό ήταν… μεταμορφωθεί»): Η ζωή με τη Νίνα .

  Σ’αυτή την ενότητα παρουσιάζονται με λεπτομέρειες τα χαρακτηριστικά της Νίνας αλλά και ο δύστροπος χαρακτήρας της. Ήταν ένα μικρόσωμο σκυλάκι, με λευκό τρίχωμα, πανέμορφο αλλά με πολλές ιδιοτροπίες. Θύμιζε στρίγκλα γυναίκα ( έτσι προέκυψε ο τίτλος). Δηλαδή είχε συμπεριφορά περιφρονητική καθώς προτιμούσε το πουπουλένιο της μαξιλάρι και αρνιόταν πεισματικά να περπατήσει στους κακοτράχαλους δρόμους του χωριού, θυμίζοντας αριστοκράτισσα. Στις σχέσεις της με τους ανθρώπους ήταν απόμακρη ως και επιθετική αφού δεν πλησίαζε κανέναν παρά μόνο τη συγγραφέα. Ήθελε να είναι στην αγκαλιά της και κουραζόταν όταν περπατούσε πολύ. Είναι φανερό λοιπόν το συναισθηματικό δέσιμό τους το οποίο τονίζεται και στην περιγραφή του μελαγχολικού βλέμματος της Νίνας όταν την άφηνε για λίγο η ιδιοκτήτριά της. Πράγματι τα σκυλιά είναι ζώα που έχουν ανάγκη από συντροφικότητα και είναι πλήρως εξαρτημένα από τον ιδιοκτήτη τους. Καθώς δεν διαθέτουν λόγο, τα μάτια τους εκφράζουν κάθε συναίσθημα. Είναι πολύ έντονο αυτό το βλέμμα, γι’αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να τους αντισταθεί κανείς.

ε) Ενότ. 5^η  ( « Λένε οι υποκριτές, οι φαύλοι...Ίσως λέω!»Η  ανιδιοτελής αγάπη από ένα σκύλο

   Στην τελευταία ενότητα η συγγραφέας διατυπώνει τις σκέψεις της για την ανιδιοτελή αγάπη των ζώων προς τον άνθρωπο. Επίσης θα εκφράσει έναν αντίλογο απέναντι σ’αυτούς που κατακρίνουν όσους φροντίζουν τα ζώα και τα επιλέγουν ως συγκάτοικους ενώ γύρω μας υπάρχουν πολλά παιδιά που έχουν ανάγκη και αυτά θα έπρεπε να λαμβάνουν τέτοια περιποίηση και θαλπωρή. Οι απόψεις της βέβαια για την ελεημοσύνη, είναι πρωτότυπες και ταυτόχρονα διχάζουν τους αναγνώστες: Υποστηρίζει λοιπόν ότι η ελεημοσύνη είναι μία εγωιστική πράξη αφού όποιος προβαίνει σ’αυτήν προσμένει ανταλλάγματα, κυρίως την προσωπική προβολή και αναγνώριση. Αντίθετα η αφοσίωση σε ένα ζώο δεν είναι υποκριτική και κυρίως είναι ανυστερόβουλη γιατί ο φιλόζωος δεν περιμένει από το ζωάκι παρά μόνο αγάπη.

Πρόσωπα του κειμένου:Είναι η αφηγήτρια και  η Νίνα. Αναφέρονται ο ιδιοκτήτης του καταστήματος, οι Γάλλοι φίλοι της αφηγήτριας και το πλήθος στους δρόμους του Παρισιού.

Τίτλος: Φανερώνει κάποια χαρακτηριστικά της Νίνας

 Λογοτεχνικό είδος: Είναι ένα διήγημα

 Ποιοι μιλούν στην αφήγηση: α) Η κύρια φωνή είναι της αφηγήτριας β) Ακούγεται η φωνή  του ιδιοκτήτη του καταστήματος γ) Υπάρχουν οι φωνές των ανώνυμων Γάλλωνδ) Ακούγονται οι φωνές των Γάλλων φίλων της αφηγήτριας.

 Χρόνος: Υπάρχουν δύο επίπεδα χρόνου, το παρόν και το παρελθόν.

Η αφήγηση ξεκινά από το τέλος της ιστορίας (το θάνατο της Νίνας), και με την τεχνική της αναδρομής (φλας μπακ) και μεταφέρεται έντεκα χρόνια πίσω, όταν η αφηγήτρια συνάντησε για πρώτη φορά τη Νίνα.

 Τόπος: Αρχικά η ιστορία εκτυλίσσεται στο Παρίσι και έπειτα σ’ ένα χωριό της Ελλάδας

 Τεχνικές αφήγησης:

 α) Αφήγηση: Χρησιμοποιείται για την παρουσίαση των γεγονότων της ιστορίας, όπως ο θάνατος της Νίνας, η γνωριμία τους, οι επισκέψεις στο κατάστημα, η απόκτηση του ζώου κ.ά.) Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη (μίμηση).

β) Περιγραφή: Χρησιμοποιείται στην παρουσίαση της Νίνας, της βιτρίνας του καταστήματος, του χωριού, των συναισθημάτων της αφηγήτριας κ. ά.

γ) Διάλογος: Υπάρχει ανάμεσα στην αφηγήτρια και στον ιδιοκτήτη του καταστήματος.

Η χρήση β΄προσώπου στην αρχή και στο τέλος του διηγήματος δεν είναι διάλογος, αλλά εξωτερικευμένος μονόλογος (σαν να υπάρχει ένας φανταστικός συνομιλητής)

δ) Μονόλογος: («Να ‘ναι άνοιξη…τοσοδούλικο ζωάκι;»)

ε) Σχόλια:  Υπάρχει στα σημεία όπου η αφηγήτρια αναφέρει τις σκέψεις της σχετικά με την αγάπη που δίνει και παίρνει κανείς από ένα ζώο («Μην παραξενεύεσαι…σ’ εγκαταλείψανε»)

Σχήματα λόγου

Μεταφορές: « σου κοβόταν η ανάσα», « ο κόσμος σκοτείνιασε», « να μου ανταποδώσει το σπαραγμό της», « ένα βογκητό βγήκε από την καρδιά μου... από δάκρυα», «ουρανός γεμάτος δώρα», « και να μία τώρα καρφωμένη», « όλη την αγάπη που οι άνθρωποι γύρω σου προσπερνούν», « απελπισμένο πρόσωπό μου», « σκηνοθετημένο παραμύθι», « στρογγυλά μπαλάκια κουρνιασμένα», « καρφώθηκαν στα δικά μου», « μεγάλες κουβαρίστρες μαλλί», «οι τιμές τους πέφτουν κατακόρυφα», « μη χαλάσει τ’όνειρο», « μας χώριζαν δύο μεριές», « κόλλησα το μούτρο μου», «αγιάτρευτα παράφορη», « πέτρωνε καταμεσής του μονοπατιού», « μάτια γεμάτα απόγνωση», « τα μάτια του σκύλου... σε τυραννούν», « υποκύψω στο βλέμμα της», « στερηθήκαμε την πιο τέλεια μορφή αγάπης», κλπ. Παρομοιώσεις: «σαν ένα μεγάλο μαχαίρι», « σαν όλα τα χέρια», « σαν μαρμαρωμένη», «σαν συννεφάκια», « ‘οπως τα ανθρώπινα βρέφη», « σαν λιγωμένη». Προσωποποιήσεις: «και αρνήθηκε να φάει», « αυτοκτόνησε», « τα μάτια του τρυπώνουν μέσα του και σε χαϊδεύουν», « της πατρίδας της», « μας διαλέγουν και τα ζώα».

Υπερβολή: « τόσο όμορφη που σου κοβόταν η ανάσα», « πέθανε για να με τιμωρήσει», « χάνεις το νόημα της ζωής», «όλα τα χέρια που σ’ εγκαταλείψανε», « καταρράκτες χαράς», « ο κόσμος σκοτείνιασε στις εννιά  το πρωί», « αμέτρητα ξερόκλαδα», « σε τυραννούν πιο πολύ και από ενός παιδιού», « που ορφανέψαμε». Εικόνες: ο θάνατος της Νίνας, το γιορτινό Παρίσι, η περιγραφή της συμπεριφοράς της,  η επίσκεψη στο χωριό, κλπ.

Γλώσσα: Είναι απλή και κατανοητή.

Ύφος αφήγησης:

Ζωηρό, άμεσο, παραστατικό, νοσταλγικό, μελαγχολικό, με έντονη συναισθηματική φόρτιση και πολλά σχήματα λόγου το οποία το καθιστούν γλαφυρό.

Πιο αναλυτικά για τη συγγραφέα – αφηγήτρια:

   Η αφηγήτρια ζούσε στο Παρίσι αυτοεξόριστη, μόνη, έχοντας άσχημη ψυχολογική διάθεση. Είναι Χριστούγεννα και  μακριά από την οικογένειά της, η ανάγκη της για επικοινωνία και συντροφικότητα, είναι μεγάλη. Μπήκε σ’ ένα κατάστημα ζώων και είδε ένα μικρό σκυλάκι που της άρεσε και ήθελε να το αγοράσει, αλλά δεν είχε αρκετά χρήματα. Οι Γάλλοι φίλοι της τη συμβούλεψαν να περιμένει να το αγοράσει μετά τα Χριστούγεννα για να πέσει η τιμή του. Μέχρι την απόκτηση του ζώου: περνά από διάφορες ψυχολογικές μεταπτώσεις, συναισθηματικές διακυμάνσεις. Νιώθει στενοχώρια επειδή δεν μπορεί να την αγοράσει, αγωνία και άγχος μήπως και την αγοράσει κάποιος άλλος, παροδική ανακούφιση όταν την βρίσκει πάλι στο κατάστημα, πάλι άγχος και αγωνία και στο τέλος χαρά όταν επιτέλους την αγοράζει.Τελικά την επόμενη των Χριστουγέννων αγόρασε το σκυλάκι στη μισή τιμή και από τότε έζησαν μαζί για έντεκα χρόνια. Το ζώο ήταν πανέμορφο και καλομαθημένο. Ανταπέδιδε την αγάπη και την αφοσίωση της ιδιοκτήτριάς του, η οποία το άφησε μόνο του μια φορά για πέντε ημέρες και αυτό πέθανε. Αυτή ένιωσε ενοχές και έντονο το αίσθημα της απώλειας από το θάνατο του, τύψεις και λύπη , θλίψη και απόγνωση, γιατί νόμιζε ότι ευθύνεται η ίδια για το θάνατό του μικρού ζώου.

  Η σχέση της με τη σκυλίτσα: πολύ στενή, ήταν πάντα μαζί, γι’ αυτό η απώλειά της είναι σημαντική. Όταν αναφέρεται η αφηγήτρια στη σκυλίτσα έχει έντονα νοσταλγική διάθεση, αναπολεί τις όμορφες στιγμές που περνούσαν μαζί και σχεδιάζει το πορτρέτο της σκυλίτσας( με έντονα αριστοκρατικό αέρα, δεν της άρεσε η εξοχή, όμορφη αλλά στριμμένη και δύσκολη,«στρίγγλα»)

Χαρακτηρισμός αφηγήτριας:

Καλλιεργημένη και ευαίσθητη(αγαπά τα ζώα, δένεται με τη σκυλίτσα), με έντονα φιλοζωικά αισθήματα, κάνει πολλές στοχαστικές παρεκβάσεις σχετικά με την αγάπη του ανθρώπου με τα ζώα ( τόσο στην αρχή «Μην παραξενεύεσαι.......σ’ εγκαταλείψανε» αλλά και στο τέλος «Λένε οι ........ίσως λέω»), νιώθει ανιδιοτελή αγάπη για το ζώο.

Απόψεις για τη σχέση ανθρώπου–ζώων:

Τα ζώα εκφράζουν τα συναισθήματα τους με το βλέμμα, η αγάπη προς τα ζώα έχει μεγάλη αξία, γιατί είναι αγάπη που δεν περιμένει ανταπόκριση είναι ανιδιοτελής, μας γεμίζει εσωτερική πληρότητα, είναι αγνή ενώ η ελεημοσύνη προς τους φτωχούς έχει διάθεση επίδειξης ( σύμφωνα με τη συγγραφέα).

Ερωτήσεις

1.Παρουσιάστε σύντομα το περιεχόμενο του διηγήματος.

2.Χωρίστε το κείμενο σε ενότητες και δώστε έναν τίτλο στην καθεμία.

3. Εξηγήστε γιατί η αφηγήτρια νιώθει ένοχη.

4.Γιατί αποκαλεί την σκυλίτσα « στρίγγλα»;Βρείτε τα αντίστοιχα χωρία στο κείμενο.

5.Συγκρίνετε το διήγημα με το απόσπασμα από το ποίημα της Μυρτιώτισσας από το

σχολικό βιβλίο.

6.Χαρακτηρίστε την αφηγήτρια με βάση το κείμενο και τις απόψεις της.

7.Ποια στάδια περνά η συμπεριφορά και η διάθεση της αφηγήτριας μέχρι την απόκτηση της σκυλίτσας;

8. Σχολιάστε το ύφος της αφήγησης.

9. Εντοπίστε σχήματα λόγου στο κείμενο.

10. Ποιος είναι ο τύπος του αφηγητή

Πηγή: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’γυμνασίου-βιβλίο εκπαιδευτικού.

Πηγή: 7^ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΓΛΟΥ

Πηγή: Πυλαρινός, Θ., Χατζηδημητρίου, Σ. & Βαρελάς, Λ. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄Γυμνασίου. Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων.

Πηγή: http://kapidou.blogspot.gr/2013/12/blog-post_5.html

-Για όλα τα σκυλάκια που ομόρφυναν και ομορφαίνουν τη ζωή μας με την παρουσία τους. Για τον Dali, την Doly, τον Bono, τον Gus, τη Βίκυ, τον Άρη , τον Οδυσσέα, τη Swiffer, τον Fox, τον Rocky. Πίσω από αυτά τα σκυλάκια, υπάρχει πάντοτε ένας υπέροχος ιδιοκτήτης.